دیدگاه آلبر کامو نسبت به فلسفه چه نوع دیدگاهی بود؟

دیدگاه او نسبت به فلسفه دیدگاهی عرفانی و شرقی نبود. مطالعه فلسفه باعث شد که آلبر کامو چنان آثار عمیق و سنگینی بنویسد که او را نه&zwnj; تنها نویسنده ای بزرگ بلکه فیلسوفی جزیی نگر خوانند. او نه تنها سبک و سیاق خاصی برای نوشتن دارد بلکه فلسفه ای متفاوت با دیگر فلاسفه در نوشته هایش به چشم می خورد.

قهرمان دنیای پوچ

آلبر کامو: مروری بر زندگی و آثار

آوا بناساز

یکشنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۰

(6 نفر) 3.4

آلبر کامو نویسنده نمایشنامه نویس برنده جایزه نوبل ادبی سال ۱۹۵۷

«زندگی پوچ است.» آلبر کامو این پوچی را نتیجه‌‌ی جست‌وجوی انسان برای یافتن یک معنا می‌داند: معنایی برای زندگی، راهی به سوی خوشبختی، نظم و عدالت؛ خواسته‌ای عبث که از ابتدای حیات بشریت تنها با سکوت پاسخ داده شده است. زندگی پوچ است؛ زیرا علی‌رغم تلاش‌های بی‌پایان انسان، هرگز معنایی برای آن یافت نشده است. البته آلبر کامو نخستین فردی نبود که چنین تعریف فیلسوفانه‌ای از زندگی مطرح کرد. پیش از او نیز فیلسوفانی بودند که زندگی را چنین بی‌معنا بیابند؛ اما نتیجه‌ای که برای دیگر اندیشمندان نقطه‌ی پایانی فلسفه‌ی زندگی محسوب می‌شد، برای کامو نقطه‌ی شروع بود. او زندگی پوچ را یک حقیقت می‌دانست؛ حقیقتی که انسان به جای تلاش برای تغییر دادنش باید آن را بپذیرد و با آن زندگی کند. این همان دیدگاهی است که نوبل ادبیات را برای کامو به ارمغان آورد: ارائه‌ی راهی برای زندگی در این جهان پوچ. راهی که او نه‌تنها در آثارش شرح می‌دهد، بلکه در جای‌جای زندگی خود نیز به کار می‌گیرد. زندگی آلبر کامو، بهترین مثال برای پایبندی به باورهای فکری و فلسفی است. با نگاه به زندگی او می‌توان جهانی را که در آثارش ترسیم می‌کند، واضح‌تر دید و شناخت، با عقایدش بیشتر آشنا شد و به درک بهتری از فلسفه‌‌ی او رسید.

«درک این مسئله‌ که زندگی پوچ است، نمی‌تواند یک پایان باشد، بلکه یک شروع است. این حقیقتی‌ست که تقریباً توسط تمام ذهن‌های بزرگ به‌عنوان نقطه‌ی شروع در نظر گرفته شده است. در واقع کشف این حقیقت، موضوع بحث نیست، بلکه قوانین و پیامد‌های برگرفته از آن است که جالب توجه است.»[1]

از فوتبال تا فلسفه

آلبر کامو یک سال پیش از آغاز جنگ جهانی اول در هفتم نوامبر سال ۱۹۱۳ در الجزایر فرانسه زاده شد. در همان نخستین سال جنگ، زمانی که هنوز یک‌ساله نشده بود، پدرش را که در ارتش فرانسه خدمت می‌کرد، از دست داد. اتفاقی که خانواده را بیش از پیش به کام فقر کشید و تمام بار مسئولیت و مشکلات را به دوش مادرش انداخت. مادر کامو اگرچه با کارگری در خانه‌ها مخارج خانواده‌ را تأمین می‌کرد، اما برای گذران بهتر زندگی تصمیم گرفت به همراه دو فرزندش به خانه مادری خود نقل مکان کند و این گونه‌ شد که کامو نخستین سال‌های زندگی‌اش را در کنار مادربزرگ و دایی خود_ که دچار ناتوانی جسمی بود_ گذراند.

آلبر کامو برادر برزگتر لوسین سال ۱۹۲۰ — **آلبر کامو به همراه برادر برزگترش لوسین در سال ۱۹۲۰**

حدود ۵ سال بعد زمانی که تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه آغاز کرد، بخت با او یار شد تا به دست معلمی فوق‌العاده به نام لوئیس جرماین تعلیم ببیند. به واسطه‌ی کوشش او آلبر کامو توانست صاحب بورسیه‌ی ورود به دبیرستان شود و مسیر تحصیلی خود را ادامه دهد. فردی که کامو هرگز زحماتش را از یاد نبرد و سی‌وچهار سال بعد نوبل ادبیات خود را در سخنرانی پس از دریافت جایزه به او تقدیم کرد.

علاقه‌‌ی کامو به ورزش به‌خصوص فوتبال، شنا و بوکس از همان دوران کودکی آغاز شد و کم‌کم با ورود به سنین نوجوانی شکلی جدی‌تری به خود گرفت. فوتبال را از باشگاه مون پانسیه شروع کرد و بعدها به‌عنوان دروازه‌بان در تیم قرار گرفت. علاقه‌اش به این ورزش به حدی بود که آینده‌ی خود را در این زمینه تصور می‌کرد و رویای ستاره شدن در سر می‌پروراند. این رویا اما زمانی که تنها هفده سال داشت، با ابتلا به بیماری سل به پایان رسید. شاید اگر هیچ‌گاه به این بیماری مبتلا نمی‌شد و به اجبار از فوتبال دست نمی‌کشید، امروز جهان او را نه در جایگاه یک نویسنده که به‌عنوان فوتبالیستی معروف می‌شناخت.

اگرچه عوارض جانبی پس از بهبود بیماری فعالیت فوتبالی کامو را به پایان رساند، اما عشق به فوتبال برای همیشه در قلبش باقی ماند و همواره به‌عنوان یک طرفدار سرسخت، این حرفه را دنبال کرد. همان دوره‌ی کوتاه ورزشی کافی بود تا اثری ماندگار بر نگاه او نسبت به زندگی باقی بگذارد؛ به‌طوری که بعدها گفت بیشتر آنچه در زندگی آموخته را مدیون فوتبال است. ورزشی که تماشایش را حتی به دیدن تئاتر ترجیح می‌داد و آن را از حیث ماهیت بسیار شبیه به زندگی می‌دانست. این تفکر ناشی از همان دیدگاهی ا‌ست که کامو نسبت به کل زندگی دارد. فوتبال را اگر با دیدی متفاوت بنگریم شاید یک بازی سطحی و بی‌معنی باشد که در آن ۲۲ نفر در طول ۹۰ دقیقه می‌کوشند تا توپی را وارد محدوده‌ای معین کنند و نه چیزی بیشتر؛ اما در طول همین دقایق با چنان شور و عشقی تمام توان و تمرکز خود را برای رسیدن به این هدف به کار می‌گیرند که گویی هیچ چیز دیگری در این جهان اهمیت ندارد. برد یا باخت، خوشحالی یا اندوه و سپس شروعی دوباره؛ امیدی دوباره برای دستیابی به هدفی جدید.

کناره‌گیری از فوتبال او را بیش از پیش به سوی تحصیل سوق داد. در واپسین سال‌های دبیرستان تحت تأثیر یکی از معلمان خود به نام جین جرنیر، نخستین تفکرات او در باب فلسفه و ادبیات شکل گرفت. اگرچه برای گذران زندگی به صورت پاره‌وقت درس می‌خواند و هم‌زمان به کار‌های چون تدریس خصوصی زبان انگلیسی و نگهبانی در پارکینگ می‌پرداخت، اما با ورود به دنیای فلسفه علاقه‌ی شگرفی به آثار نیچه و اساطیر یونان باستان پیدا کرده بود و همچنین به مطالعه‌ی ادبیات کلاسیک فرانسه می‌پرداخت.

سرانجام در بیست‌سالگی در سال ۱۹۳۳ برای تحصیل در رشته‌ی فلسفه وارد دانشگاه الجزایر شد. فعالیت‌های سیاسی او از همان دوران دانشگاه آغاز شد. ابتدا به یک حزب ضد فاشیسم پیوست و سپس به عضویت حزب کمونیست درآمد. اگرچه پس از مدتی از ادامه‌ی فعالیت در هر حزبی دست کشید چراکه هر کدام به نوعی با تفکرات و عقاید کامو مغایرت داشتند، اما تا پایان عمر سیاست بخش مهمی از زندگی او باقی ماند. کامو سه سال بعد دانشگاه را با پایان‌نامه‌ای با موضوع فلسفه و اندیشه‌‌های فلوطین به پایان رساند و به‌عنوان خبرنگار آغاز به کار کرد.

کامو و عشق‌ها بی‌سرانجام

در همان نخستین سال‌ها‌ی جوانی هم‌زمان با تحصیل در دانشگاه، زندگی عاطفی کامو نیز آغاز شد. آلبر جوان که دلباخته‌ی دختری به نام سیمون هیه شده بود، علی‌رغم اعتیاد وی به مرفین و مخالفت خانواده‌ها، با او ازدواج کرد؛ ازدواجی ناموفق که پس از دو سال کشکمش و بر جای ماندن خاطراتی تلخ به جدایی انجامید. کامو که ‌طی دوران ازدواج و جدایی‌اش چندین رابطه‌ی عاشقانه‌ی بی‌سرانجام دیگر را نیز تجربه کرده بود، تا چهار سال پس از طلاق تصمیم به ازدواج مجدد نگرفت.

با شروع جنگ جهانی دوم او خود را برای پیوستن به ارتش معرفی کرد اما به علت سابقه‌ی بیماری سل، پذیرفته نشد و به شهر لیون فرانسه بازگشت؛ جایی‌که با فرنسین، پیانست و ریاضی‌دان فرانسوی، ازدواج کرد. کامو فرنسین فور را چندین سال قبل از ازدواجشان ملاقات کرده و علاقه‌ای میانشان شکل گرفته بود. آن دو پس از ازدواج، فرانسه را به مقصد الجزایر ترک کردند و زندگی مشترک خود را در آن جا آغاز نمودند. کامو آن‌جا به تدریس می‌پرداخت و می‌نوشت. دوری‌های پیاپی و عهدشکنی‌های کامو اما سرانجام خوشبختی را از آن دو دور و دورتر کرد.

آلبر کامو فرانسیس فور دو فرزندانشان — **آلبر کامو** و **فرانسیس فور به همراه دو فرزندان‌شان**

در خلال سال‌های جنگ کامو بار دیگر به فرانسه بازگشت و به حلقه‌ای هنری پیوست که به وسیله‌ی آن با سارتر آشنا شد و رابطه‌ای عاشقانه با ماریا کاسارس، هنرپیشه فرانسوی، برقرار کرد؛ عشقی که تا پایان عمر در قلب کامو باقی ماند و هرگز از آن دست نکشید، اما فرنسین که سال‌ها با افسرگی درگیر بود، در اثر تردید نسبت به استواری پیمان ازدواجش به بیماری روانی دچار شد و مدت زمانی را در بیمارستان روانی گذراند؛ دورانی سخت که با چندین اقدام ناموفق به خودکشی و فرار از بیمارستان همراه بود. تنها ثمره‌ی ازدواج کامو و فرنسین دوقلوهایشان بود که آن‌ها هم تأثیری بر احیای رابطه‌ی ازهم‌گسیخته‌ی آن دو نداشتند و سرانجام مرگ پایان این عشق نافرجام شد. قسمتی از نامه‌هایی که طی این سالیان میان کامو و محبوبانش رد و بدل شده است در کتابی به نام خطاب به عشق به چاپ رسیده که جزئیات بیشتری از زندگی عاطفی او را بیان می‌کند.

خطاب به عشق (دفتر اول)

نویسنده:

آلبر کامو: مروری بر زندگی و آثار

از فوتبال تا فلسفه

کامو و عشق‌ها بی‌سرانجام

فیلسوفی که خود را فیلسوف نمی‌دانست

نخستین مجموعه: پوچ‌گرایی

دومین مجموعه: عصیان

سومین مجموعه‌ی: عدل

پایان قهرمان پوچ

دیدگاه آلبر کامو نسبت به فلسفه چه نوع دیدگاهی بود؟

از نظر منتقدان و متفکران جهان بینی آلبر کامو چگونه توصیف شده است؟

آیا آلبر کامو دیدگاه هایی سیاسی هم نظر با سیاستمداران یا دیدگاه هایی متقابل آنها داشته است؟