یکشنبه ۱۰ مرداد ۱۴۰۰
« آن را انجام داده بودند، عاقبت آن را انجام داده بودند! اتاقی که در آن ایستاده بودند، دراز بود و روشنایی ملایمی داشت. صدای تله‌اسکرین تا سر حد پچپچه‌ای پایین آورده شده بود. غنای رنگ سرمه‌ای فرش این احساس را در آدم ایجاد می‌کرد که روی مخمل راه می‌رود. اوبراین در انتهای اتاق، در پرتو چراغی با حایل سبز، پشت میزی نشسته بود و در دو سوی او انبانی کاغذ قرار داشت. هنگامی که جولیا و وینستون را پیشخدمت به داخل اتاق راهنمایی کرد، زحمت سر بالا کردن به خود نداد. قلب وینستون چنان به سختی می‌تپید که تردید داشت بتواند سخن بگوید. جز این نمی‌توانست با خود بگوید که: آن را انجام داده بودند، عاقبت آن را انجام داده بودند. اصولا آمدن به اینجا عملی شتاب‌زده بود، با هم رسیدن نیز حماقت محض؛ هرچند که از راهی جداگانه آمده و تنها دم در خانه‌ی اوبراین به هم رسیده بودند، اما رفتن به چنان جایی، اعصابی فولادین می‌خواست. تنها در مواردی بسیار نادر بود که آدم داخل خانه‌ی اعضای حزب مرکزی را می‌دید، یا پایش به شهرکی که آنان زندگی می‌کردند می‌رسید. تمامی فضای واحدهای عظیم آپارتمانی، تجمل و وسعت، بوی ناآشنا‌ی غذا و تنباکوی خوب، آسانسور‌هایی که ساکت و سریع بالا و پایین می‌رفتند، پیشخدمت‌های سفیدجامه که این‌سو و آن‌سو می‌شتافتند_ همه چیز هراس‌آور بود. هرچند که برای آمدن اینجا بهانه‌ی خوبی داشت، در هر قدم ترس سراسر وجودش را فرا می‌گرفت که همین الآن سروکله‌ی نگهبانی سیه‌جامه پیدا می‌شود، برگ شناسایی می‌خواهد، و فرمان می‌دهد که گورش را گم کند. اما پیشخدمت اوبراین بلادرنگ اجازه‌ی ورودشان داده بود.»[1]
دنیای ادبیات انسان‌ها را محدود نمی‌کند. نویسنده‌ها این امکان را دارند که به سراغ موضاعات مختلف بروند و درباره‌ی آن‌ها شعر، ترانه، مقاله، داستان و... بنویسند. آن‌ها می‌توانند به سراغ تاریخ بروند و داستان یک سلسله‌ی قدیمی با پادشاهی ظالم را تعریف کنند و یا به سراغ سیاست رفته و روند رشد یک تفکر خطرناک در سطح جهانی را برای سایرین شرح دهند. در ادبیات، مرزی برای نوشتن وجود ندارد و همه‌ی افراد می‌توانند با قدرت تخیل و تصورات خلاقانه‌‌‌ی خود، قلم به دست بگیرند و بنویسند؛ اما واقعیت این است که نوشته‌ی بعضی از نویسندگان بیشتر به دل می‌نشیند و حس همزادپنداری در خوانندگان را بیشتر تقویت می‌کند. این نویسندگان با قلم جادویی خود به سراغ تجربیات شخصی‌شان می‌روند و داستانهای خود را از دل خاطراتشان، بیرون می‌کشند و به همین دلیل متن‌هایشان شیرینی و جذابیت خاصی دارد.
تجربه‌ها گوهرهای ارزنده‌ای هستند که آسان به دست نمی‌آیند. بعد از کسب تجربیات گوناگون، افراد به آدم‌های دیگری تبدیل می‌شوند. عقایدشان دچار دگرگونی‌های اساسی می‌شود و نگاهشان به زندگی برای همیشه تغییر می‌کند. بین افرادی که برای نوشتن به سراغ تجربیات خود می‌روند، با سایر افراد تفاوت‌های زیادی وجود دارد. کسی که از جنگ تنها تعدادی عکس و فیلم دیده و یا چندین جلد کتاب جنگی مطالعه کرده، در بیشتر اوقات، راوی خوبی برای روزهای سخت جنگ نیست و از سوی دیگر کسی که خودش در جبهه‌های نبرد حاضر بوده، با دشمنان مواجهه مستقیم داشته، بوی باروت را حس کرده و لباس رزم پوشیده است، در کتاب‌هایش نثر پخته‌تری دارد. کسی که عشق را در اشعار سایر شاعران جستجو می‌کند و تا به حال کسی را از اعماق وجود دوست نداشته و داستان عاشقانه‌ای را تجربه نکرده است، مرجع خوبی برای نوشتن از عشق نیست و فردی که عاشق است و معشوق خود را زیباترین فرد جهان می‌بیند و همواره او را می‌ستاید و در راه عشق دشواری‌های زیادی را تحمل کرده است، داستانهای عاشقانه‌ی بهتری می‌نویسد.
نویسندگان بسیاری هستند که برای نوشتن کتاب‌های مختلف، از تجربیات زیسته‌ی خود در طول زندگی استفاده می‌کنند. یکی از این نویسندگان موفق جرج اورول George Orwell است که مطالعه و بررسی آثارش به سبب بهره‌گیری از عنصر تجربه، خالی از لطف نیست.
جرج اورول کیست؟
اریک آرتور بلر در 25 ژوئن سال 1903 در هند متولد شد. او نام هنری جرج اورول را برای خود برگزید و تمام فعالیت‌های ادبی خود را با این نام منتشر کرد. او داستان نویسی مشهور است و کتاب‌های جذاب زیادی نوشته است. وی همچنین در حوزه‌ی نقد فعالیت‌های گسترده‌ای داشته است.
خانواده بلر پیش از جنگ جهانی اول مهاجرت کردند و به کشور انگستان رفتند. این خانواده در سطح اقتصادی متوسط قرار داشتند. جرج در 5 سالگی تحصیل را شروع کرد و به علت فقر مجبور شد تا به یک دیر‌مدرسه برود. این دیر در واقع یک صومعه بود. مادر جرج از این موضوع به شدت ناراحت بود. او دوست داشت تا پسرش در یک مدرسه آموزش و پرورش عمومی درس بخواند. سرانجام با تلاش‌های زیاد و با شرایطی خاص، اریک، بورسیه تحصیلی خود را دریافت کرد و موفق شد در سپتامبر سال 1911 به مدرسه سنت سیپریان برود و در آن‌جا به تحصیل ادامه دهد. جرج از فضای درس و مدرسه متنفر بود. وی به تحصیلات آکادمیک هیچ علاقه‌ای نداشت و هرگز به دانشگاه نرفت.
او برای کسب تجربه، برای مدتی در لندن مشغول به کار شد و واقعیت‌های بی‌رحم زندگی را از نزدیک لمس کرد. اورول از اکتبر سال 1922، پلیس سلطنتی هند در برمه شد. این تجربه برای وی 5 سال به طول انجامید. جرج در این مدت پیشرفت چشمگیری داشت و به جایگاهی قابل قبول رسید. جرج در سال 1930 به همراه بسیاری دیگر از نویسندگان و اندیشمندان، به اسپانیا رفت تا با ارتش فاشیست ژنرال فرانکو مقابله کند. این جنگ داخلی تلفات زیادی داشت و گذشته از کشته‌های جنگ، تعداد زیادی از افراد مجروح و مصدوم شدند. جرج اورول یکی از افرادی بود که در جنگ آسیب دید و مشکلات جدی ریوی پیدا کرد. این یادگار تلخ از روزهای جنگ، در نهایت او را به دام مرگ کشاند. او در ژانویه سال 1950 به علت همین بیماری در لندن چشم از جهان فروبست.
فعالیت‌های ادبی جرج اورول
جرج از همان کودکی به ادبیات توجه ویژه‌ای نشان می‌داد. او در همان ایام بچگی شعر می‌گفت و می‌نوشت؛ اما شناخته شدن اورول به عنوان نویسنده، مدتی طولانی زمان برد. جرج اورول را به عنوان بهترین وقایع‌نگار در زمینه فرهنگ و ادبیات انگلیسی می‌شناسند. او به شدت تحت تأثیر ویلیام شکسپیر، جاناتان سویفت، جیمز جویس و تی اس الیوت بود. اولین کتاب وی در سال 1933 منتشر شد. کم‌کم نام اورول در بین کتاب‌خوانان حرفه‌ای مطرح شد.
در نهایت اورول با کتاب قلعه حیوانات قدرت نویسندگی خود را به رخ همگان کشید و توانست نظر اهالی ادبیات را به خود جلب کند. کتاب قلعه حیوانات، کتابی نمادین است که به صورت غیر مستقیم، عقاید سیاسی اورول را بیان می‌کند. در این کتاب، مزرعه در واقع همان جامعه و هر حیوان نماد یک طبقه از اجتماع است. آس و پاس در پاریس و لندن، 1984، روزهای برمه، دختر کشیش، زنده باد کاتالونیا، هوای تازه و... از دیگر آثار مطرح او هستند.
سبک کلی بیشتر آثار جرج اورول
مطالعه‌ی زیاد و تجربیات گوناگون، دو بال پرواز اورول در دنیای ادبیات هستند. آثار او نثری روان و پرکشش دارند. شخصیت‌های داستانهای اورول منفعل نیستند و در بیشتر موارد پویایی در اعمال و رفتار آنان دیده می‌شود. یکی از عناصر مهم در رمان‌های او، فقر و تنگدستی طبقه‌ی ضعیف جامعه و تضاد طبقاتی است. او طعم فقر را چشیده است، به همین علت خیلی خوب آن را در آثار خود به نمایش می‌گذارد.
آثار اورول در بیشتر اوقات از عقاید سیاسی او خالی نیست. وی به شدت با امپریالیسم مخالف بود و تمام سیستم‌های تمامیت‌خواه را نکوهش می‌کرد. او تفکرات خود را هم به صورت ضمنی و هم به صورت علنی در آثار خود به کار می‌برد و باعث آگاهی عموم مردم می‌‌شد. وی به شدت از عنصر توصیف در آثار خود استفاده کرده است. توصیفات دقیق او باعث می‌شود تا خوانندگان خودشان را از داستان جدا نبینند و با قصه همراه شوند.
کتاب آس و پاس در پاریس و لندن
آس و پاس در پاریس و لندن اولین کتاب اورول محسوب می‌شود. این کتاب ماهیتی بین سفرنامه و زندگی‌نامه دارد و حاصل تجربهی زندگی فقیرانه خود او هنگام جوانی در پاریس و لندن است. اورول در این کتاب شرایط زندگی مردم جامعه را از لحاظ اقتصادی و اجتماعی به مخاطب خود نشان می‌دهد. او همچنین به دنبال راهکارهایی برای بهبود اوضاع است.
این کتاب به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. اولین مترجم فارسی این رمان، اکبر تبریزی بود که کتاب را با نام آس و پاس‌ها منتشر کرد و بعد از آن افراد دیگری هم به ترجمه‌ی این اثر مشغول شدند. بهمن دارالشفایی از دیگر مترجمان این کتاب است که با ترجمه‌ی روان خود توانسته نظر خوانندگان را به خود جلب کند.
کتاب 1984
یکی از مشهورترین آثار اورول کتاب 1984 است. او این کتاب را بعد از جنگ جهانی دوم در سال 1949 نوشت. رمان 1984، داستانی علمی_تخیلی دارد و با رویکردی سیاسی همراه است. اورول عقاید سیاسی خود را در این کتاب مطرح می‌کند و مخالفت خود با نظام‌های تمامیت خواه و توتالیتر را به صورتی آشکار در رمان پادآرمان‌شهری خود به تصویر می‌کشد.
اورول در 1984 جامعه‌ای را نشان می‌دهد که در آن هیچ آزادی فردی خاصی، وجود ندارد و حریم خصوصی بی‌معنا است. همه‌ی زندگی افراد توسط دستگاه تله‌اسکرین ضبط می‌شود و حتی آدم‌ها برای افکارشان مورد بازخواست قرار می‌گیرند. جامعه تنها چند حزب محدود دارد و وزارت‌‌خانه‌هایی نظیر حقیقت، عشق، صلح و فراوانی برخلاف نام‌شان فعالیت می‌کنند. حکومت برای پیشبرد اهداف شوم خود، احساسات مردم را به شیوه‌های گوناگون تحریک می‌کند و حاکمان فقط به بقای خود می‌اندیشد. وینستون اسمیت فردی است که در این جامعه زندگی می‌کند. او به دنبال حقیقت و رسیدن به آرامش است و این مسئله باعث اتفاق‌های متعددی در طول داستان می‌شود.
فیلم‌ها و نمایش‌های زیادی با نگاه به داستان 1984 ساخته شده‌اند. 1984 ساخته‌ی مایکل اندرسون و فیلم دیگری با همین نام از مایکل ردفورد از نمونه‌های موفق این اقتباس هستند. صالح حسینی، حمیدرضا بلوچ، ژیلا سازگار، کاوه میرعباسی، مهدی بهره‌مند و... از جمله مترجمانی هستند که این اثر ارزنده را ترجمه کرده‌اند.
کتاب روزهای برمه
ایده‌ی اصلی روزهای برمه از سال‌های افسری اورول در برمه (میانمار امروزی) می‌آید. برمه در آن روزگار مستعمره‌ی انگلستان بود. اورول در این کتاب با توجه به تجربیات خود، به نقد جدی شیوه‌ی حکومت‌داری امپراطوری بریتانیا کبیر به‌خصوص در کشورهای مستعمره‌اش می‌پردازد.
داستان اصلی کتاب در مورد مردی است که از خفقان و استبداد حاکم در کشورش خسته شده است و مدام به اوضاع انتقاد می‌کند؛ اما یک مشکل بزرگ دارد. وی به شدت ترسو و بزدل است و جرأت ندارد در جهت رهایی بخشی از شرایط سخت جامعه، کاری انجام دهد. روزهای برمه در سال 1934 به چاپ رسید. اورول در این کتاب ضمن بیان اعتراضات خود، با تلفیق نشانه‌هایی از عنصر عشق، داستانی جذاب می‌آفریند. این کتاب به فارسی ترجمه شده است. زهره روشنفکر، مرتضی مدنی‌نژاد، پروین قائمی و... از جمله مترجمان این اثر هستند.
کتاب دختر کشیش
دختر کشیش دومین کتابی است که از اورول منتشر شده است. او این کتاب را در سال 1935 نوشت. دختر کشیش داستان دختری به نام دورتی است. دورتی به همراه پدرش در محیطی مذهبی و خشک، زندگی می‌کند. آن‌ها در فقر و تنگدستی روزگار خود را می‌گذرانند. دورتی همواره به رعایت آداب دینی اهتمام می‌ورزد؛ اما ناگهان اتفاقی می‌افتد که مسیر زندگی او برای همیشه تغییر می‌کند.
دورتی برای چند روز فراموشی می‌گیرد. این مسئله باعث می‌شود تا گذشته و اعتقادات خود را از یاد برده و ایمان خود را گم کند. در جریان این فراموشی برای دورتی و خانواده‌اش مشکلات مختلفی پیش می‌آید و همین اتفاقات، داستان اصلی کتاب را رقم می‌زند.
اورول با استفاده از این کتاب، صدای اعتراض خود را به گوش کلیسای انگستان می‌رساند و فقر، تعصب بی‌جا و فضاهای بسته و خفقان‌آور کلیسا را مورد انتقاد جدی قرار می‌دهد. این کتاب را می‌توان از منظر روانشناسی فروید مورد بررسی قرار داد. مترجمان مختلفی این اثر ارزنده را ترجمه کرده‌اند. مهشید مرادی‌البرزی، نفیسه توکلی، مهدی افشار و... تنها تعدادی از این مترجمان هستند.
کتاب زنده باد کاتالونیا
کتاب زنده باد کاتالونیا در سال 1938 به چاپ رسید. اورول در این کتاب به سراغ تجربهی جنگ و جبهه رفته است. این کتاب در واقع خود زندگی‌نامه‌ای با درون‌مایه‌ی سیاسی است. اورول در کتاب زنده باد کاتالونیا به بررسی جنگ داخلی اسپانیا پرداخته است و اهداف اصلی قیام و جنگ را بررسی می‌کند. وی با توصیفاتی زنده و تاثیرگذار، رنج مردم در کشورهای دیکتاتوری را بیان می‌کند و زشتی‌های جنگ را به خوانندگان خود نشان می‌دهد. در این کتاب عقاید ضد دیکتاتوری و کمونیستی مطرح می‌شود. اورول در زنده باد کاتالونیا، تفکرات مختلف سیاسی مردم در زمان جنگ را با یک‌دیگر مقایسه می‌کند. مهدی افشار این کتاب را با نثری روان و خوش‌خوان ترجمه کرده است.
کتاب‌های جرج اورول کتاب‌هایی زنده هستند. خوانندگان این کتاب‌ها بر این باورند که داستانهای او برای یک زمان خاص نوشته نشده‌اند و کتاب‌هایش تاریخ انقضا ندارند. هرکسی می‌تواند زندگی و جامعه‌ی خود را در آثار اورول پیدا کند و از عاقبت سبک زندگی خود مطلع شود. کتاب‌های وی برای همه‌ی مردم دنیا در همه‌ی زمان‌ها نوشته شده‌اند. اگر دلتان می‌خواهد ضمن لذت بردن از داستان، کتابی خوب و اثرگذار مطالعه کنید، خیلی زود برای خواندن کتاب‌های جرج اورول اقدام کنید.
[1] (اورول، 1361: 168_167)
در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.