نشر مرکز
نشر مرکز یک شرکت انتشاراتی کاملاً خصوصی است که در سال 1364 تأسیس شده است. این انتشارات در حوزه ی کتاب های عمومی از جمله ادبیات، فلسفه، تاریخ، علوم سیاسی، علوم اجتماعی، دین، هنر، سینما و سایر حوزه های علوم انسانی فعالیت می کند. مدیر این مؤسسۀ انتشاراتی علیرضا رمضانی از خانوادۀ معروف رمضانی ها است که از دورهی قاجار در زمینه ی نشر کتاب در ایران فعال بوده اند.
نشر مرکز پیشگام تحول اندیشه
نشر مرکز، که در سال ۱۳۶۴ شمسی (۱۹۸۵ میلادی) در تهران تأسیس شد، یکی از ارکان اصلی و خوشنام در صنعت نشر خصوصی ایران به شمار میآید. این مؤسسه در دورانی سخت و در بحبوحه جنگ ایران و عراق کار خود را آغاز کرد و با تکیه بر آرمانهای فرهنگی، توانست به مرور زمان به یکی از معتبرترین برندهای کتاب در کشور تبدیل شود.
نشر مرکز میراث خاندان رمضانی
بنیانگذار و مدیر نشر مرکز، علیرضا رمضانی است. اهمیت این مدیریت در سوابق خانوادگی ریشهدار آن نهفته است؛ خانوادهی رمضانی از دورهی قاجار تاکنون در حوزههای تجارت، چاپ، نشر و فروش کتاب فعال بودهاند. این وراثت حرفهای به نشر مرکز، علاوه بر برخورداری از سرمایهی مالی لازم، یک دانش نسلی عمیق در مورد فرآیندهای پیچیدهی صنعت نشر، از تولید محتوا تا توزیع و بازار، اعطا کرده است. این ثبات مدیریتی، در کنار ماهیت کاملاً خصوصی شرکت، عامل اصلی حفظ استقلال سردبیری در انتخاب آثار بوده است؛ استقلالی که به نشر مرکز امکان داده تا بدون ملاحظات سیاسی یا نوسانات کوتاهمدت بازار، بر سیاستهای محتوایی خود پافشاری کند.
زیرمجموعههای تخصصی نشر مرکز
نشر مرکز برای مدیریت و پوشش دادن طیف وسیعی از مخاطبان و موضوعات، ساختار خود را با ایجاد دو زیرمجموعهی تخصصی تکمیل کرده است:
- کتاب مریم: متمرکز بر کتابهای حوزهی کودک و نوجوان.
- کتاب ماد: متمرکز بر کتابهای علمی آموزشی.
این تفکیک نه تنها به بهبود مدیریت محتوا در حوزههای تخصصی کمک میکند، بلکه یک استراتژی مدیریت ریسک و توسعهی بازار است. بازارهای آموزشی (ماد) و کودک (مریم) عموماً دارای ثبات و تقاضای بیشتری هستند. این تنوع مالی به هستهی اصلی نشر مرکز اجازه میدهد تا با ریسک کمتر، بر متون فکری کم تقاضاتر (مانند فلسفهی تحلیلی یا آثار داستانی نوگرا) سرمایهگذاری کند. این استراتژی، پایداری و استمرار فعالیتهای این نشر را در بلندمدت تضمین میکند.
تمرکز بر هستهی علوم انسانی
حوزههای فعالیت نشر مرکز طیف گستردهای از علوم انسانی را در بر میگیرد، از جمله ادبیات، فلسفه، تاریخ، علوم سیاسی، علوم اجتماعی، دین، هنر و سینما. این سبد محتوایی نشان میدهد که هدف، فراهم آوردن ابزارهای لازم برای فهم درست ساختارهای اجتماعی، سیاسی و مبانی نظری است. انتشار کتابهایی در حوزههای نقد ادبی، روششناسی و تاریخ اندیشهی سیاسی در کنار متون داستانی و تاریخی، تأکید نشر مرکز را بر آموزش ابزارهای تحلیلی و انتقادی به مخاطب، علاوه بر ارائهی صرف محتوا، نشان میدهد.
این انتشارات در موضوعات زیر فعال است:
- ادبیات داستانی (داستان و رمان)، هم آثاری ایرانی و هم ترجمهشده.
- نقد ادبی و تاریخ ادبیات.
- فلسفه و اندیشههای سیاسی (آثار کلاسیک و جدید فلسفی).
- تاریخ و اسطورهشناسی.
- علوم اجتماعی و اقتصادی.
- دین و عرفان.
- هنر، سینما و فرهنگ عمومی.
این گستره وسیع موضوعی باعث شده نشر مرکز سالانه دهها عنوان کتاب در زمینههای متنوع منتشر کند (برخی منابع از حدود صد عنوان در سال گزارش دادهاند). همچنین آثار این ناشر به نسخههای صوتی و الکترونیکی نیز تبدیل شده و در پلتفرمهای دیجیتال عرضه میشود
نقش محوری ترجمهی فلسفهی غرب
در بیش از ۲۵ سال گذشته، ایران تحول شگفتانگیزی را در ترجمه متون فلسفی تجربه کرده است. نشر مرکز با انتشار شمار کثیری از آثار فلسفهی غربی، از آثار کلاسیک فیلسوفان گرفته تا نوشتههایی درباره جریانها و مکاتب فلسفی مختلف، یکی از تسهیلگران اصلی این تحول بوده است. افزایش تعداد دانشگاهها و دانشآموختگان رشتههای علوم انسانی، تقاضا برای این متون را بالا برد و نشر مرکز با ارائهی ترجمههای باکیفیت و جامع، این نیاز را پوشش داد. این فرآیند، نه تنها متون جدیدی را معرفی کرد، بلکه به طور غیرمستقیم، کیفیت نقد و تحلیل در محافل روشنفکری و دانشگاهی کشور را ارتقا بخشید، زیرا منابع فکری لازم برای ارزیابی انتقادی پدیدهها را فراهم ساخت.
فلسفهی شوپنهاور از محبوبترین آثار نشر مرکز
یکی از استراتژیهای بارز نشر مرکز، تمرکز نظاممند بر ترجمه آثار آرتور شوپنهاور، فیلسوف تأثیرگذار قرن نوزدهم آلمان، بوده است. مهمترین کتاب او، کتاب جهان همچون اراده و تصور، برای نخستین بار توسط نشر مرکز و با ترجمهی رضا ولییاری منتشر شد و به چاپهای متعدد رسید. علاوه بر این، نشر مرکز مجموعهی مشهور کتب عملی شوپنهاور (گردآوریشده توسط فرانکو وولپی) را نیز منتشر کرده است، از جمله هنر خوشبختی، هنر رفتار با زنان، هنر خودشناسی و هنر زندهماندن.
این اقبال گسترده به آثار شوپنهاور، نشان میدهد که نشر مرکز روندهای فکری جامعه را به درستی تشخیص داده است. شوپنهاور که تأثیر عمیقی بر نیچه و جریانهای اگزیستانسیالیستی بعدی داشت، با دغدغههای مربوط به رنج و معنای زندگی پیوند خورده است. انتشار متوالی این آثار، نشاندهندهی جستجوی مخاطب ایرانی برای مواجههی فکری با یأس و مسائل اگزیستانسیال است؛ جستجویی که نشر مرکز برای آن منابع فکری فراهم کرده است.
استراتژی نشر مرکز صرفاً به یک مکتب فکری محدود نمیشود. این انتشارات با انتشار متون کلیدی فلسفهی تحلیلی نیز، جامعیت خود را حفظ کرده است. برای مثال، کتاب بنیادین پژوهشهای فلسفی لودویگ ویتگنشتاین با ترجمهی فریدون فاطمی، در حوزهی فلسفهی تحلیلی غرب توسط نشر مرکز منتشر شده است. انتشار همزمان مکاتب متضاد فکری (فلسفهی تحلیلی ویتگنشتاین و فلسفهی قارهای شوپنهاور) نشاندهندهی رویکرد علمی، بیطرفانه و جامع نشر مرکز در زمینهی فلسفه است.
حمایت از نویسندگان نوگرای ایرانی
نشر مرکز نقشی کلیدی در معرفی، حمایت و تثبیت نویسندگان نسل جدید ادبیات معاصر ایران داشته است. نامهای برجستهای همچون زویا پیرزاد، بیژن نجدی، فریبا وفی، ابوتراب خسروی، جعفر مدرس صادقی، شهریار مندنیپور، بابک احمدی و داریوش آشوری در فهرست نویسندگان نشر مرکز به چشم میخورند.
این نویسندگان، که اغلب بر داستانهای روانشناسانه، با ساختارهای روایی متفاوت (مانند سبک خاص بیژن نجدی) و نقد اجتماعی متمرکز بودند، در دههی ۱۳۷۰ به شهرت رسیدند. نشر مرکز با حمایت از این سبکهای جدید و چالشبرانگیز، صرفاً منتشرکنندهی محتوا نبود، بلکه به عنوان یک حامی و تعریفکننده جریان ادبی نوین عمل کرد و ذائقهی ادبی جامعه را به سمت اینگونه آثار هدایت نمود.
زویا پیرزاد یکی از موفقترین نویسندگانی است که نشر مرکز آثار او را منتشر کرده و شهرت گستردهی وی با این انتشارات گره خورده است. رمانهای او، از جمله چراغها را من خاموش میکنم و عادت میکنیم، از پرفروشترین کتابهای نشر مرکز هستند.
کیفیت آثار نشر مرکز
کیفیت ترجمه، یکی از نقاط قوت بیچون و چرای نشر مرکز است. این انتشارات با بهکارگیری مترجمان سرشناس و حاذق، اعتبار حرفهای خود را در حوزهی ادبیات جهان تضمین کرده است. نامهایی چون مهدی سحابی، عباس مخبر، حسن افشار، لیلی گلستان، شهلا طهماسبی، فرزانه طاهری و احد علیقلیان به عنوان مترجمان همکار با نشر مرکز شناخته میشوند.
انتخاب آثار ادبی کلاسیک و معاصر مهم، با ترجمهی استاندارد، باعث شده است تا نشر مرکز به مرجعی قابل اعتماد برای متون ادبیات جهان تبدیل شود. از جمله این آثار میتوان به کوری نوشتهی ژوزه ساراماگو (برندهی نوبل) و مادام بوواری اثر گوستاو فلوبر شاره کرد. در فضای نشر ایران که ترجمههای سریع و گاه بیکیفیت وجود دارد، نام مترجمان نشر مرکز حکم یک فیلتر کیفی را برای خوانندگان حرفهای فراهم کرده و اعتبار آثار را تضمین میکند.
اعتبار نشر مرکز نتیجهی سالها پافشاری بر استانداردهای بالا در تولید محتوا و محصول نهایی است و این ویژگی آن را در مقایسه با سایر ناشران بزرگ ایران برجسته میسازد.
همکاری مستمر نویسندگان و مترجمان بزرگ و نامآشنا با نشر مرکز، نشانهی روشنی از اعتبار و کیفیت حرفهای این انتشارات است. در حوزهی تخصصی علوم انسانی و فلسفه، که دقت اصطلاحات و انتقال صحیح مفاهیم حیاتی است، کیفیت بالای ویراستاری و چاپ اهمیت مضاعفی برای مخاطبان آکادمیک و روشنفکر دارد.