تحلیل ماهیت دولت پیامبر (ص) اهمیت زیادی برای نواندیشی دینی، تجدد سیاسی و اصلاح نهاد دولت در ایران و دیگر جوامع اسلامی دارد، اما اکثر دولت پژوهی ها در جهان اسلام، بی آن که به سیره حکمرانی پیامبر اکرم (ص) توجه نمایند، به سنت خلفای راشدین و یا اندیشه‌های کلامی شیعه ارجاع می‌دهند و ماجرای سقیفه و سنت سیاسی مبتنی بر این واقعه را مرجع ارزیابی دولت قرار می‌دهند. بدین سان، ماهیت دولت پیامبر و سیره حکمرانی ده ساله او مورد «غفلت سیستماتیک» قرار گرفته و چندان در معرض پژوهش و ارزیابی قرار نداشته است.

مطالعات چند ساله و نیز چند ترم تدریس در حوزه «سیره سیاسی پیامبر اسلام» نشان می‌دهد که این شیوه حکمرانی به طور بنیادی بر الگوی قرارداد استوار است. قراردادها و پیمان‌های موجود از پیامبر اسلام، چنان تعدد و تواتر دارند که دولت آن حضرت را می‌توان «دولت قراردادی» نامید. این پژوهش به کاوش در این اسناد

و الگوی حکمرانی در سنت پیامبر می پردازد.

(به نقل از طرح نامه دکتر فیرحی برای تألیف کتاب پیامبری و قرارداد)