بتهای ذهنی است که عبارتند از بتهای قبیله، بتهای غار، بتهای بازار و بتهای نمایش.

1- بتهای قبیله شامل آن معتقداتی است که در ذهن انسان موجود است و در قومیت او خفته، زیرا هر ادراک ناشی از حواس و ذهن، از قالبهای پیش ساختة ذهن منفک است و با واقعیت اشیا چندان مطابقتی ندارد و در نتیجه ذهن به مانند آیینه‌ای ناهموار، خصایص خود را به اشیا نسبت می‌دهد.

٢- بتهای غار آن معتقداتی است که به فرد تعلق می‌گیرد چه، انسان، قطع نظر از تعصبات و خطاهای جمعی‌ای که از طریق تعلقش به قبیله‌ای خاص به او منتقل می‌شود، از تعصبات فردی نیز برکنار نیست. این تعصبات، به علت تصرف تمایلات شخصی و سنن آموزشی و مراجع تقلیدی که انسان از آنها ملهم می‌شود، نور طبیعی عقل انسانی را فاسد می‌کنند.

۳- بتهای بازار از معاشرت و ارتباط افراد با یکدیگر و بالاخص از زبان و کلام ناشی می‌شوند، زیرا از این رهگذر کلام را جانشین فکر می‌کنیم و کلام، با منحرف ساختن فهم انسان او را به سوی تناقضات بسیار و خطاهای فاحش سوق می‌دهد.

4- بتهای نمایش شامل سیستمهای بزرگ فلسفی گذشته است. جميع مشارب فکری و فلسفی اعم از یونانی و مدرسی که تا حال پدید آمده‌اند، در حکم بازیهای گوناگون بر روی صحنة تاریخ قد علم می‌کنند. اینان به زعم بیکن عبارتند از فلسفة سوفسطایی (ارسطویی)، فلسفة تجربی که مربوط به آرا و معتقدات کیمیاگران است و فلسفة خرافی که دربرگیرندة مکاتب فیثاغورثی و افلاطونی است.

صفحه ۲۹