مروری بر کتاب آوای وحش نوشته‌ی جک لندن

«گرسنگی همیشگی، او را مجبور کرد تا عادت زشت و ناپسند دیگری نیز یاد بگیرد. [...] باک یاد گرفت پنهانی دزدی کند. وقتی دید پایک، یکی از سگ‌های تازه رسیده، چگونه با زیرکی در وقت سربرگرداندن پرو ورقه‌ای از گوشت و غذای آن مرد را دزدید، دیگر به درس دومی برای آموزش این عمل زشت نیاز پیدا نکرد. روز بعد، او در چنین فرصتی همه گوشت پرو را ربود و فرار کرد. پرو از بابت این دزدی سر و صدای بسیار راه انداخت و بالاخره حدس زد داب که سگ بی‌عرضه‌ای بود و همیشه ناشیانه عمل می‌کرد، باید چنین کاری کرده باشد. باک به تماشای داب که به جای او شلاق می‌خورد ایستاد و نه تنها متاسف نشد، بلکه از اینکه توانسته بود مواظب خودش باشد، احساس رضایت می‌کرد.» [۱]

حیوانات بامزه‌اند؛ مخصوصا سگ‌ها! مگر این که شما از طرفداران گربه‌ها باشید که در این صورت این کتاب کمتر مناسب شما خواهد بود.

اگر با دقت رفتار حیوانات را زیر نظر بگیریم، متوجه منطق ساده و کودکانه حاکم بر اعمالشان می‌شویم. سگی که نه تنها از دزدیدن گوشت پشیمان نیست، بلکه با رضایت شلاق خوردن سگ دیگری را نظاره می‌کند و شاید در این میان دمی هم تکان دهد. سگی که با شنیدن تعریف و تمجید از صاحبش، بی‌اندازه خوشحال می‌شود و بیشتر و پرتلاش‌تر از قبل سورتمه را می‌کشد.

آوای وحش، رمانی کوتاه نوشته جک لندن است که به زندگی سگی به نام باک می‌پردازد.

قصه در آمریکا و زمانی می‌گذرد که تب طلا به جان مردم افتاده و مردان شجاع و جاه‌طلب را به سرزمین‌های یخ‌بندان شمال کانادا می‌کشاند. در این زمان، باک سگی اهلی و خانگی متعلق به یک وکیل است که توسط باغبانشان دزدیده می‌شود و به یک فروشنده‌ی سگ فروخته می‌شود. باک متوجه می‌شود زندگی در بیرون از خانه، تفاوت‌های زیادی با زندگی پیشین‌اش دارد. یک قانون در جهان وجود دارد و آن قانون چماق و قدرت است. سپس طی ماجراهایی به دو کارمند فرانسوی-کانادایی فروخته می‌شود و برای اولین بار در زندگی‌اش به منطقه‌ای برف‌خیز وارد می‌شود. مواجهه‌ی اولیه او با برف مثل مواجهه‌ی یک کودک با اولین‌های زندگی‌اش است. باک در زندگی جدیدش باید به کار فراوان و غذای کم عادت کند. علاوه بر همه‌ی این‌ها او برای زنده ماندن در این محیط جدید، باید تکنیک‌های هوشمندانه‌ای بیاموزد. باک به تقلید از سگ‌های دیگر و ندایی درونی و غریزی راه و چاه زندگی در یخ‌بندان‌ها را می‌آموزد و در این میان پایش به مبارزه‌هایی خونین نیز کشیده می‌شود.

شبی خواب اجدادش را می‌بیند، سگی وحشی که در کنار مردی -احتمالا- از انسان‌های نخستین ایستاده است. این خواب و زندگی در طبیعت سرسخت، باک را با روحیه جدیدی آشنا می‌کند. همان روحیه‌ای که در این کتاب آوای وحش نامیده شده و باک تا انتهای کتاب به دنبال آن است. این سگ پرتلاش به صاحبان متفاوتی سپرده می‌شود و هرکدام از آن‌ها رابطه‌ی ویژه‌ای با او برقرار می‌کنند. باک با یکی از این صاحبان ارتباطی عمیق و دوستانه برقرار می‌کند. او محبتی از این مرد دریافت می‌کند که به گفته‌ی خودش تا به حال در زندگی نچشیده است. این رابطه زندگی سگ را متحول و آزادانه‌تر از پیش می‌کند و باعث می‌شود بتواند دنیای وحش و غریزه‌ی خود را بهتر بشناسد. این دو دوست به ماجراجویی‌های خود ادامه می‌دهند و از جان یکدیگر محافظت می‌کنند. در نهایت باک باید معنی خواب‌هایش را بفهمد و به صدای آسرار‌آمیزی که شب‌ها در گوشش تکرار می‌شود پاسخ دهد.

جک لندن زندگی پرهیجانی را پشت سر گذاشته است. در کارنامه‌ی او جمع‌آوری و فروش غیرقانونی صدف در کنار سفرهای اکتشافی برای جستجوی طلا ذکر شده است. او نویسنده‌ای است که بارها کتاب‌هایش توسط ناشران رد شده اما حالا آوازه‌ی او به قدری بلند است که همان کتاب‌ها در مدارس آمریکا یعنی سرزمین مادری‌اش، تدریش می‌شود.

او در کتاب آوای وحش از خاطرات و ماجراجویی‌های واقعی خودش الهام گرفته و با انتخاب یک راوی حیوان، داستانی متفاوت به گوش مخاطبانش رسانده است. ما در این کتاب با دقت به زندگی یک سگ نگاه می‌کنیم. نمی‌فهمیم صاحبانش که هستند و دقیقا چه کار می‌کنند، اما می‌فهمیم که چه زمانی به او غذا می‌دهند و چطور از او مراقبت می‌کنند. جک لندن در این رمان به توصیف و ثبت جزئیات زندگی سگ‌ها بسنده نکرده بلکه به زیبایی از احساسات و حسادت‌هایشان هم برایمان نوشته است. بعضی از رفتار آن‌ها بامزه به نظر می‌رسند و بعضی دیگر بی‌رحمانه. بی‌رحمی‌ای از جنس بی‌رحمی طبیعت، همان که قانون زور و قدرت را به سگ‌ها و به انسان‌ها تحمیل کرده است. جدال با طبیعت، بقا و مساله وراثت، از مسائلی‌اند که جک لندن حین نوشتن این کتاب در ذهن داشته است. باک سگی است که شیوه‌های مبارزه و زنده‌ماندن در شرایط سخت را از نیاکانش به ارث برده؛ اما به دلیل زندگی در محیط شهری و خانگی این استعدادها هیچگاه شکوفا نشده‌اند. حالا او به خانه حقیقی‌اش یعنی طبیعت منتقل شده است و باید استعدادهای خود را پیدا کند تا سگ واقعی درونش را کشف کند.

کمتر نوشته‌ای در تاریخ ادبیات این چنین واقع‌گرا و داستانی، زندگی یک حیوان را به تصویر کشیده است. آوای وحش می‌تواند انتخاب مناسبی برای خواندن کتابی متفاوت باشد؛ کتابی پر از ماجرا و برف و یخ که جزو کلاسیک‌های تاریخ ادبیات آمریکا شناخته می‌شود و اولین چاپ آن به سال ۱۹۰۳ برمی‌گردد.

پی‌نوشت: حین تهیه این کتاب باید به این نکته توجه داشت که دو نسخه از این کتاب به زبان فارسی ترجمه شده است. یکی نسخه‌ی اصلی و دیگری نسخه‌ای کوتاه‌شده مخصوص نوجوانان.

 ۱- آوای وحش، لندن، ۱۳۸۳: ص ۳۵، نشر پنجره