میراث و ماثر علمی و حکمی هر قوم به منزله شناسنامه روحی و معنوی و مقوم هویت آن قوم است و یقیناً ملاک ارزشمندی این میراث نه فقط به میزان و مقدار کمی آن که بیش از آن به عمق و میزان تأثیرگذاری در اخلاف بستگی دارد. مطالعه و تأمل در تاریخ به ویژه آنجا که متعلق این تأمل میراث مذکور باشد، دیگر نه به صورت کاری تفننی بلکه در حکم مقدمه‌ای برای خودآگاهی آن قوم می‌تواند باشد. اگر گفته شده است که شرق با برخورداری از عرفان ادیان، آیین‌ها، مسالک و حیثیت تاریخی ویژه از دیگر تمدن‌ها امتیاز می‌یابد باید دید این میراث مشرق زمین در کجا و به چه صورت توانسته و میتواند مقوم و معرف هویت امروز ساکنان این قلمرو باشد و چه حرف و سخنی با انسان معاصر دارد.