نام «نیکلای ‌هایتوف» نخستین بار در صفحات ماهنامة ادبی سپتامبر سال ۱۹۵۴ دیده شد و آن سال اولین باری بود که نویسنده داستان‌های نخستین خود را منتشر می‌کرد. تا آن هنگام «نیکلای هایتوف» عنوان مهندسی جنگل را داشت و هیچ معلوم نبود که به نویسنده‌ای چیره‌دست تبدیل شود. خدمت مهندسی جنگل به او امکان داد که در مزارع جنگلی رودوپ Rhodope اطلاعات جالب و مستندات زیادی دربارة زندگی روستایی و فعالیت‌های دهقانی گرد آورد. پس از بازگشت از آن مأموریت‌ها نخستین کتاب محتوی داستان‌های خود را منتشر کرد. سپس طی ده سال، چهارده مجموعه داستان دیگر و دو نمایشنامه و بیست قطعة کوتاه و بلند نمایشی برای رادیو و تلویزیون نوشت که بعضی از آن‌ها به چاپ رسیده‌اند.