رمان ابله که یکی از چهار رمان بزرگ و مهم داستایفسکی است، به دلیل بازگویی و تشریح فساد و بی‌ایمانی جامعه پترزبورگ قرن نوزدهم، برخی آن را به نوعی دنباله کار جنایت و مکافات دانسته‌اند. در جنایت و مکافات این فساد در سطح خرده بورژوازی، یعنی همان افراد طبقه متوسط جامعه، مشاهده می‌شود. قهرمان اصلی آن جوانی است جویای نام که زاده شرایط زندگی پترزبورگ آن زمان و طالب حق خود و اطرافیان است و در اثر مشاهده ظلم و فساد و بی‌عدالتی ایمانش را از دست داده و پا از گلیم خود فراتر نهاده و شکست می‌خورد؛ اما در ابله فساد و رخوت و درنده خویی و حرص جاه و ثروت در تمام طبقات، از اعیان و اشراف و افسران عالی رتبه گرفته تا روشنفکران و افراد عادی و عامی، به طور نامحسوس ریشه دوانیده است و برای قهرمانان خود، گمراهی و تباهی به بار می‌آورد. در جنایت و مکافات ملاک کار، برای نویسنده، پیروزی جنبه‌های اخلاقی است و قهرمان کتاب می‌کوشد تا با احقاق حق خود و دیگران گره مشکل را بگشاید؛ اما در ابله نویسنده پا را فراتر نهاده و تکیه او بیشتر بر زیبایی و معنویتی است که باید دنیا را نجات دهد.