تعريف و كليات جامعه‌شناسی

تعریف جامعه‌شناسی یا «علم جامعه‌شناسی» همچون شعر حافظ «سهل ممتنع» است. از یک سو سهل است، به این معنا که جامعه‌شناسی را در ساده‌ترین شکلش می‌توان بررسی، درک، شناخت و فهم جامعه یا اجتماع یعنی یک مجموعه تشکیل شده از انسان‌هایی که در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، تعریف کرد. ممتنع است از این بابت که اساساً برای پدیده‌ای به نام جامعه‌شناسی نمی‌توان یک تعریف جامع و مورد توافق در نظر گرفت، به‌گونه‌ای که در چند سطر، هم بتوان جامعه‌شناسی را خیلی دقیق و روشن تعریف کرد و هم آن تعریف مورد توافق همه جامعه‌شناسان قرار گیرد.

شاید برای کسانی که نخستین بار با «جامعه‌شناسی» آشنا می‌شوند، گفتن این‌که جامعه‌شناسی را به سادگی نمی‌توان تعریف کرد، قدری ثقیل به‌نظر برسد. بسیاری از ما ممکن است فکر کنیم که جامعه‌شناسی به هر حال عبارت است از مطالعه جامعه و جامعه نیز از انسان‌ها شکل گرفته، بنابراین می‌توانیم جامعه‌شناسی را علم مطالعه با بررسی انسان‌ها یا رفتار انسان‌ها در جامعه بدانیم. 

بخش نخست