
کتاب اشتیلر
همراه با نقدی از فریدریش دورنمات
قبل از خرید کتاب اشتیلر بخوانید
کتاب اشتیلر اثر ماکس فریش با ترجمهی علیاصغر حداد و انتشار از سوی نشر ماهی، یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین رمانهای ادبیات قرن بیستم است. این اثر با لحن و ساختاری درونی، روایتی روانکاوانه از هویت، انکار و بحرانِ خودشناسی را بازمیتاباند. قهرمان داستان در زندان اصرار دارد که «اشتیلر» نیست؛ مردی است بینام و بیگذشته که در برابر تلاش جامعه برای تعریفکردنش مقاومت میکند. ماکس فریش در کتاب اشتیلر با نگاهی فلسفی و بیپرده، به پرسش بنیادینی دربارهی انسان معاصر میپردازد: آیا میتوان از نقشهایی که دیگران بر ما تحمیل میکنند گریخت؟
خلاصه کتاب
کتاب اشتیلر با دستگیری مردی آغاز میشود که خود را «اشتیلر» نمیداند، اما اطرافیانش ـ از مأموران گرفته تا همسر سابقش ـ اصرار دارند که او همان شخص است. مرد، در زندان و در دل بازجوییها، خاطرات، یادداشتها و تأملات خود را مینویسد تا ثابت کند که کسی دیگر است. او از گذشتهای مبهم و هویتی محو سخن میگوید و در تلاش است میان حقیقتِ خود و تصویری که دیگران از او ساختهاند، تمایز قائل شود. این تضاد، محور اصلی روایت است. در طول داستان، مرز میان واقعیت و خیال، خود و دیگری، بیشازپیش درهم میریزد و خواننده به درون ذهن انسانی پرتاب میشود که از برچسبها و نقشهای اجتماعی گریزان است اما در عین حال از خلا و بیهویتی خود میهراسد.
موضوع کتاب
کتاب اشتیلر اثری است دربارهی بحران هویت، فردیت و معنای آزادی در جهان مدرن. ماکس فریش در این رمان با نگاهی روانشناختی و فلسفی، وضعیت انسان را در برابر جامعهای که او را بر اساس گذشته و نقشهای تحمیلیاش تعریف میکند، به تصویر میکشد. کتاب اشتیلر در حقیقت گفتوگویی است میان انسان و خویشتن، میان میل به رهایی و نیاز به تعلق. ماکس فریش از خلال شخصیت اصلی، پوچی زندگی مدرن، بیثباتیِ خود و مسئولیتگریزی انسان معاصر را به نقد میکشد.
درباره نویسنده
ماکس فریش (Max Frisch) نویسنده، نمایشنامهنویس و معمار سوئیسی در سال ۱۹۱۱ در زوریخ به دنیا آمد و یکی از چهرههای بزرگ ادبیات آلمانیزبان قرن بیستم بهشمار میآید. او تحصیلات خود را در رشتهی ادبیات آغاز کرد اما پس از مرگ پدر برای تأمین معاش به روزنامهنگاری پرداخت. سالها بعد معماری خواند و پس از سفری به آمریکا و مکزیک، نوشتن را بهطور جدی دنبال کرد.
ماکس فریش در آثارش به پرسشهای بنیادین دربارهی هویت، مسئولیت، اخلاق و نقش انسان در جهان پس از دو جنگ جهانی میپردازد. از میان آثار مشهورش میتوان به هومو فابر و بگو نام من گانتنباین است اشاره کرد. او در سال ۱۹۹۱ در زوریخ درگذشت.
جملات کتاب
- «من اشتیلر شما نیستم! از جان من چه میخواهید؟ من مردی حقیر و بیاهمیتام که گذشتهای ندارد. چرا نمیگذارید در این خلا و بیهویتیِ خود باقی بمانم؟»
- «بدون ویسکی من خودم نیستم و ممکن است به آسانی نقشی را بپذیرم که ربطی به من ندارد، ولی دلخواه آنهاست.»
- «آنچه شماها آزادی مینامید، فقط نوعی فرار است؛ فرار به سوی نقشی تازه.»
چرا کتاب اشتیلر را بخوانیم؟
کتاب اشتیلر یکی از مهمترین رمانهای اگزیستانسیالیستی قرن بیستم است که با نگاهی تیزبین و فلسفی، مسئلهی «من کیستم؟» را به چالشی عمیق بدل میکند. خواندن کتاب اشتیلر تجربهای است از مواجهه با تنهایی، بیپناهی و اضطراب انسان مدرن در جهانی که هر لحظه میکوشد برای او تعریفی بسازد. اگر به رمانهایی مانند آثار کافکا، سارتر یا داستایوفسکی علاقهمندید، اشتیلر با عمق روانی و تأملات وجودیاش، اثری فراموشنشدنی برای شما خواهد بود.
