گذار از قرن هجدهم به نوزدهم به ویژه اصلاحات هومبولتی، در آلمان را که با تأسیس دانشگاه برلین در سال ۱۸۱۰ مرتبط بود، مهمترین گسست در سنت ۸۰۰ ساله دانشگاه های اروپایی دانسته اند همراه با این تحول بود که تلفیق آموزش و پژوهش مطرح شد. از نظر اجتماعی و سیاسی، این واقعه به معنای تأسیس دانشگاه برای طبقه متوسط و همسویی با لیبرالیسم، صنعتی شدن و ملی گرایی بود از نظر فکری می توان آن را در حکم تثبیت اصولی دانست که در تاریخ ۶۰۰ ساله دانشگاهها پیش از آن وجود نداشتند و هنوز هم شاخص دانشگاه آرمانی به حساب می آیند آزادی آکادمیک پژوهش اصیل و تفکر نقادانه رابرت دیوید اندرسون نویسنده ده‌ها مقاله و کتاب در حوزه تاریخ آموزش و دانشگاه‌ها در این کتاب به بررسی دگرگونی دانشگاه‌های اروپایی از اوایل سده هجدهم تا شروع جنگ جهانی ،اول می‌پردازد. نویسنده تحول دانشگاه‌ها را عمدتاً در بافتی ،فرهنگی اجتماعی و سیاسی بررسی می‌کند. او علاوه بر رژیم قدیم، دانشگاهی به موضوعاتی مانند اصلاحات روشنگرانه نسبت دانشگاهیان با سیاست نسبت دانشگاهیان با دین و دولت تحولات دانشگاهی در هر یک از کشورهای اثرگذار اروپایی برنامه درسی دانشگاه‌ها، زنان و دانشگاه‌ها و نقش دانشگاهیان در برقراری ارتباط با توده های مردم فصولی مجزا اختصاص داده است.