از جام پیاله تا استکان نعلبکی

نویسنده:

معصومه ابراهیمی

پیمان متین

چای‌نوشی گاه می‌تواند پیام پایبندی به سنت را در مقابل

قهوه‌نوشی و کافی‌شاپ که ارمغان مدرنیته است. بازتاب دهد

و یا از همبستگی و احساس تعلق به یک رسته در میان اصناف

و گروه‌های همکار بگوبد؛ گاه همنشینی آن با عناصر دیگر

همچون سماورهای قدیمی و استکان‌های کمرباریک منقش

می‌تواند نماد نوعی نوستالژی برای گذشته‌های نه‌چندان

دورباشد. به هرحال, نوشیدن چای در ایران کانون و شبكة

مناسبات اجتماعی و اطلاعرسانی است و بیهوده نیست اگر

چای نوشی را به مثابة فرهنگ بینداریم.

در این کتاب تلاش شده است پیشینه و تحصول چای در ایران

از منظری انسان‌شناختی مورد بررسی قرار بگیرد. نخستین

گام در این‌جهت. واکاوی پژوهش‌ه ای زبان‌شناختی و تاریخی

است که خاستگاه و پراکندگی چای و چگونگی راهیابی آن

به سرزمین‌های مختلف و تمدن‌هایی همچون ایران را نشان

می‌دهد. پیش از رواج چای در ایران نوشیدن قهوه رایج بود.

اما با ورود چای قهوه به زودی به کلی عرصة اجتماعی را ترک

کرد و فقط نهاد قهوه‌خانه با کارکردهای پیشروانه‌اش باقی

ماند و چای‌نوشی عمومی را به سرعت رونق و اعتبار بخشید.