کتاب آخرین شاهدها

معرفی کتاب آخرین شاهدها: تک‌نوازی برای آوای کودکانه

کتاب آخرین شاهدها نوشته‌ی سوتلانا آلکساندرونا الکسیویچ نویسنده و روزنامه‌نگار بلاروسی است که در سال ۲۰۱۵ جایزه‌ی نوبل ادبیات را به‌دست آورد. کتاب آخرین شاهدها توسط عباس‌علی عزتی ترجمه و در سال ۱۴۰۳ با ۲۹۴ صفحه از سوی نشر چشمه منتشر شده است.

کتاب آخرین شاهدها جلد پایانی مجموعه‌ی پنج‌گانه‌ی «صداهایی از آرمانشهر» است و شامل روایت‌هایی از کودکان ۳ تا ۱۴ ساله‌ی روسی است که روزگار کودکی خود را در میان شعله‌های جنگ جهانی دوم گذرانده‌اند. الکسیویچ در این اثر، با روش خاص خود که بر پایه‌ی مصاحبه و تاریخ شفاهی است، صداهایی را ثبت کرده که معمولاً در روایت‌های رسمی جایی ندارند.

موضوع کتاب

موضوع اصلی کتاب آخرین شاهدها، خاطرات واقعی کودکانی است که در بحبوحه‌ی جنگ جهانی دوم در شوروی سابق زندگی می‌کردند. روایت‌هایی صادقانه، ساده و کودکانه که نشان می‌دهد جنگ چه‌گونه رنگ‌های کودکی را از زندگی می‌زداید و هراس و اندوه را جایگزین آن می‌کند.

درباره نویسنده

سوتلانا آلکسیویچ (متولد ۱۹۴۸، اوکراین غربی) روزنامه‌نگار و نویسنده‌ی بلاروسی است که با سبک خاص خود در روایت چندصدایی و مستندنگاری شناخته می‌شود. بیشتر آثار او حاصل ساعت‌ها گفت‌وگو با شاهدان عینی وقایع بزرگ قرن بیستم است:

• جنگ چهره‌ی زنانه ندارد (۱۹۸۳)
• آخرین شاهدها (۱۹۸۵)
• پسران رویین (۱۹۸۹) درباره‌ی جنگ افغانستان
• نیایش چرنوبیل (۱۹۹۷)
• زمان دست دوم (۲۰۱۳)

او جایزه‌ی نوبل ادبیات را دریافت کرده است.
کتاب آخرین شاهدها: تک‌نوازی برای آوای کودکانه توسط عباس‌علی عزتی ترجمه شده است. این کتاب توسط انتشارات چشمه منتشر شده است.

جملات کتاب آخرین شاهدها

«می‌ترسید پشت سرش را نگاه کند. ژنیا بلکویچ، ۶ ساله، شغل فعلی کارگر:
یادم است... خیلی کوچک بودم اما همه‌چیز یادم است. ژوئن ۱۹۴۱ بود. آخرین چیزی که از زندگی آرام دوران صلح به یاد داشتم یک قصه بود؛ مادرم شب آن را برایم خواند، قصه‌ی محبوبم بود، قصه‌ی ماهی قرمز... بعد همه‌ی رنگ‌ها ناپدید شدند؛ همه‌ی رنگ‌ها...»

چرا این کتاب را بخوانیم؟

کتاب آخرین شاهدها برای کسانی است که می‌خواهند جنگ را نه از زاویه‌ی سردارها و سیاست‌مداران، بلکه از نگاه بی‌پناه‌ترین قربانیانش، یعنی کودکان، تجربه کنند. خواندن «آخرین شاهدها» هم ما را به عمق رنج انسان در تاریخ نزدیک می‌کند و هم فرصتی است برای شنیدن صداهایی که اغلب نادیده گرفته شده‌اند.