چهارشنبه ۱ آذر ۱۴۰۲
تکامل شگفت انگیز کتابی شبیه به یک دانشنامه اما در قالب داستان و با زبانی ساده و قابل فهم است. آنا کلیبورن با جزئیاتی دقیق به بررسی روند تکامل موجودات زنده می‌پردازد. او در فصل نخست مفاهیم تکامل، حیات، نظریه، ژن، گونه و انقراض را توضیح می‌دهد و پس از آشنایی کودک با این اصطلاحات به شرح جزئیاتی از تغییرات موجودات زنده در طول تاریخ می‌پردازد. در صفحات این کتاب هم‌زمان با تعریف داستانی تاریخی، تصاویر موجودات گوناگونی مشاهده می‌شود که هرکدام به دقت طراحی و اسامی و ویژگی‌هایشان ذکر شده است. استفاده از عناوین سوال‌برانگیز در هر بخش خواننده را بر آن می‌دارد تا به دنبال جواب بگردد و روابط میان مباحث گذشته و آینده را پیدا کند.
در فصل دوم کتاب تاریخچه‌ای از زمین، خانه‌ی موجودات زنده، گفته می‌شود. چگونگی آغاز حیات بر روی کره‌ی زمین بزرگترین سوالی است که در این فصل به آن پرداخته شده است: «چگونه در سیاره‌ای که هیچ چیز روی آن زندگی نمی‌کرد، حیات به طریقی خودبه‌خود آغاز شد؟»[1]
در توضیح چگونگی شکل‌گیری حیات، نویسنده احتمالات و نظریه‌های گوناگونی را بررسی می‌کند. او اشاره می‌کند که «بعضی می‌گویند حیات احتمالاً در چاه‌های گرمایی کف دریا آغاز شد، بعضی دیگر فکر می‌کنند که حیات در چشمه‌ای با آب داغ آغاز شد و البته بر اساس یک نظریه، حیات به جای آنکه روی زمین شکل گرفته باشد، ممکن است سوار بر شهاب‌سنگ یا سیارکی از جایی دیگر به سیاره‌ی ما آمده باشد. اگر این‌طور باشد، همه‌ی ما موجودات فضایی هستیم!»[2] تفاوت این دیدگاه‌ها دقیقاً همان چیزی است که منجر به آغاز تحلیل شواهد و حقایق به‌دست‌آمده در طول تاریخ می‌شود.
فصل سوم کتاب بخشی است که بیشترین شگفتی را دارد. بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های موجوات زنده و قراردادن همه‌ی آن‌ها در یک خانواده؛ از انسان تا کلم! فصل چهارم تغییراتی را بررسی می‌کند که در ظاهر، حرکات و سیر تکامل موجودات زنده صورت گرفته است. با گذر زمان موجودات زنده با وجود همه‌ی تفاوت‌ها، با یکدیگر به سازش رسیده‌اند و چه بسا ویژگی‌های متفاوت آن‌ها باعث رفاقت و همکاری بیشتر شده و برای بقای یکدیگر سودمند بوده‌اند.
فضای رمزآلودی که در گوشه و کنار صفحات کتاب ایجاد شده، حس کنجکاوی و ماجراجویی را برمی‌انگیزد. احساسی که کودک را ترغیب می‌کند بخش‌های خوانده‌شده را مرور کند، به دنبال تصاویر مرتبط بگردد و به آنچه تا به اینجا خوانده شده شک کند. همچنین در انتهای کتاب واژه‌نامه‌ای وجود دارد که به توضیح اصطلاحات و کلمات جدید همراه با معادل انگلیسی‌شان پرداخته است.
اشاره به آغازی مشترک برای همه‌ی گونه‌های انسانی و حیوانی، دیدن شکل‌های متنوعی از هر عضو بدن و ظاهر و رفتار متفاوت موجودات زنده که از ژن ناشی می‌شود، جایگاه آدمی در درخت خانوادگی و ارتباطش با باقی جانداران را نشان داده و دیدی جامع و کامل به مخاطب می‌دهد. کودکان و نوجوانان با مطالعه‌ی تکامل شگفت‌انگیز به پاسخ بسیاری از پرسش‌‌های مرتبط با جهان اطرافشان و موجودات زنده دست می‌یابند.
این کتاب را نشر فرهنگ نشر نو برای گروه سنی 9 تا 12 سال منتشر کرده است. خالق این اثر آنا کلیبورن نویسنده‌ی انگلستانی است که بیش از 25 سال در زمینه‌ی نویسندگی کودک و نوجوان فعالیت کرده است. موضوع بیشتر کتاب‌های او علم، حیات وحش، بدن انسان، هنر و صنایع دستی است.
منابع: کلیبورن، آنا. 1401، ترجمه‌ی کاوه فیض‌الهی، تهران: فرهنگ نشر نو
[1]- کلیبورن، 1401: 38
[2]- همان، 38 - 39
در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.