شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴
کتاب تاریخ جهانی بدنامی مجموعه‌ای از ناب‌ترین لحظات بدنامان عالم است که خورخه لوئیس بورخس با دانش وسیع خود در متون کهنِ چهارگوشه عالم آن‌ها را جمع کرده است؛ بدنامانی که گاهی تهورشان حیرت‌انگیز است و گاهی خبث طینتشان و هیچ مهم نیست موطنشان کجا باشد، شر یک‌سره در عالم شایع است. این شروران عوالم جدا و فرهنگ‌هایی متفاوت دارند و در اقلیم و جغرافیای متفاوت سر می‌کنند، هرچند در نهایت همه بر سر یک خوان می‌نشینند.
بورخس از اوان جوانی، زمانی که دست‌به‌کار نوشتن این مجموعه‌داستان شد، خبر نویسنده‌ای تیزبین و روایتشناس را می‌دهد. خود در مقدمه‌ای بر ویراست اول این کتاب می‌گوید: «طی سال‌های 1933 و 1934 به مشق در نثر روایی مشغول بودم و این کتاب حاصل آن مشق است.» و در ادامه می‌گوید که هدف از این داستان‌ها نه روان‌شناسی که عرضۀ چند شخصیت است. درواقع غرض چندوچون در شخصیت هیچ‌کدام از این بدنامان نیست و تنها قرار بوده طرح و ربطی از ایشان بیاید.
خلاصه داستان کیرا کتسوکه نو سوکه در این کتاب
«بدنام این داستان کیرا کُتسوکه نو سوکه است، درباریِ ادب‌نشناس، کارگزار نکبت‌اثری که سبب‌ساز تباهی و مرگ خداوند دژ آکو شد.» کیرا کُتسوکه نو سوکه، استاد آداب دربار، خداوند دژ آکو را به شاگردی می‌پذیرد تا آداب‌دانی دربار را، که زیاده در بند تهنیت و تعارف مهمان بود، به او بیاموزد. او از هیچ اسباب اهانت و ملامتی در حق این خداوندگار نجیب دریغ نمی‌کند و روزی که اهانت از حد می‌گذراند، خداوند دژ با تیغی آخته خراشی، تنها خراشی، بر پیشانی ادب‌آموز می‌نشاند و دربار خداوند دژ را محکوم و دادباخته مجبور به خودکشی می‌شود، یعنی دادگاه نظامی اجازه‌ی خودکشی به وی می‌دهد. عیاران خداوند دژ آکو سخت از ادب‌شناس کینه به دل می‌گیرند. استاد، که از این امر آگاه می‌شود، خانه مستحکم می‌کند و تیرانداز می‌نشاند و چه و چه تا جلوی تیغ نفرت عیاران دل‌سوخته را بگیرد. درحالی‌که انتقام از استاد، به‌خاطر تمهیدات او در دفاع از خود، بعید می‌نمود، سرکرده‌ی عیاران فکری در سر می‌پروراند؛ او خود را به بیعاری می‌زند و به فسق‌وفجور رومی‌آورد تا مخبران استاد احوال سرکرده را دور از سودای انتقام گزارش می‌کنند و اما سرکرده از همین اخبار غلط برای غافل‌گیری و انتقام سود می‌برد _ قدر انتقام از استاد ادب‌آموز چنان زیاد است و وفاداری عیاران که زندگی فدای خداوند خود می‌کنند و این همان جایی از روایت است که آدمی درمی‌ماند در مدح وفاداری بگوید یا در ذم انتقام.
ترجمه کتاب تاریخ جهانی بدنامی
مترجم، سپاس ریوندی، برای فهم بهتر پیچیدگی‌های داستانی و ارجاعات و ... از هیچ دریغ نکرده. انتهای هر داستان یادداشت‌ها و بعضاً مؤخره‌ی مفصلی درمورد هرآنچه سخت‌فهم است و نیاز به شرح‌وبسط دارد پیدا می‌شود و تدقیق در هر عبارت دیریابی کار خواندن و فهمیدن را راحت‌تر و جذاب‌تر می‌کند. و همه‌ی این‌ها جهان گسترده‌ی بورخس را بهتر می‌شناساند، چنان‌چه حتی داستان‌هایی از ایران هم ـ حکیم، رنگرز نقاب‌پوش مرو و داستان دو رؤیابین ـ در این مجموعه یافت می‌شود که نشان از وسعت آگاهی بورخس در متون مهم ادبی و البته تاریخ هر کشور دارد.
در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.