شنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۴
نمایشنامه قتل به روایت پو (Murder by Poe) نوشته جفری هچر (Jeffrey Hatcher) یکی از آثار دراماتیک شاخص است که بر اساس داستان‌های کوتاه ادگار آلن پو ساخته شده است. این نمایشنامه نخستین بار در سال ۲۰۰۵ در آمریکا روی صحنه رفت و با استقبال منتقدان و علاقه‌مندان ادبیات گوتیک مواجه شد.
خلاصه داستان نمایشنامه
داستان با ورود یک زن جوان به خانه‌ای متروک آغاز می‌شود. در این خانه، او با روح و ذهن آشفته ادگار آلن پو روبه‌رو می‌شود و در ادامه با شخصیت‌ها و صحنه‌هایی از معروف‌ترین داستان‌های او مواجه می‌گردد: گربه سیاه، قلب رازگو، سقوط خانه آشر، چاه و پاندول، قتل‌های خیابان مورگ. هر‌یک از این اپیزودها بخش‌هایی از ذهن و کابوس‌های پو را بازتاب می‌دهند و در نهایت تصویر واحدی از روان ناآرام و پرتنش او شکل می‌گیرد.
ساختار و شیوه روایت جفری هچر
نمایشنامه ساختاری اپیزودیک دارد و هر داستان به‌صورت بخشی از یک روایت کلی اجرا می‌شود. زن جوان و پو محور اصلی‌اند، اما شخصیت‌های دیگر از دل داستان‌ها بیرون آمده و با آن‌ها وارد گفت‌وگو می‌شوند. این تکنیک «نمایش در نمایش» باعث می‌شود مرز میان واقعیت، خیال و کابوس از بین برود؛ درست همان‌طور که در آثار ادگار آلن پو دیده می‌شود.
شخصیت‌ها در نمایشنامه قتل به روایت پو
- ادگار آلن پو: نویسنده‌ای شکنجه‌دیده که هم راوی است و هم قربانی ذهن خود.
- زن جوان: نمادی از خواننده و شاهد داستان‌ها، که گاهی قاضی و گاهی قربانی است.
- دیگر شخصیت‌ها: قاتلان و قربانیان از دل آثار پو وارد نمایش می‌شوند و فضای وهم‌آلودی می‌سازند.
مضامین و پیام‌های اصلی
جنایت و عذاب وجدان یکی از مضامین مهم کتاب است که ملهم از دو داستان قلب رازگو و گربه سیاهِ آلن پو است. از طرفی، ترس از مرگ و فروپاشی که موتیف‌های مهم داستان‌های در چاه و پاندول و خانه آشر هستند نیز در این نمایشنامه در خدمت هچر قرار گرفته‌اند. هویت نویسنده نیز ازجله مضامین این نمایشنامه است؛ پرسش از اینکه آیا پو خالق این داستان‌هاست یا اسیر آن‌ها. پرسوناژ زن نیز، به‌عنوان قربانی و شاهد، نقشی دوگانه دارد که هم بازتاب ادبیات پوست و هم نقطه عطف نمایشنامه.
طراحی صحنه و فضای نمایشی
اجرای این نمایشنامه به‌شدت به نورپردازی، صدا و طراحی مینیمالیستی وابسته است. باران، صدای تیک‌تاک ساعت و تاریکی صحنه فضایی وهم‌آلود می‌آفرینند و تماشاگر را به جهان ترسناک و روانشناسانه پو وارد می‌کنند.
اهمیت نمایشنامه
نمایشنامه قتل به روایت پو همزمان یک ادای دین به آثار ادگار آلن پو و یک تحلیل روانشناسانه از زندگی و ذهن اوست. جفری هچر توانسته است داستان‌های پراکنده پو را در قالب یک اثر نمایشی منسجم گرد آورد و آن‌ها را برای تماشاگر امروزی دوباره زنده کند. این نمایشنامه ثابت کرد که ادبیات گوتیک و ترسناک می‌تواند ظرفیت بالایی برای اجرا روی صحنه داشته باشد و همچنان مخاطب امروز را جذب کند.
چرا باید نمایشنامه قتل به روایت پو را بخوانیم یا ببینیم؟
شاید بتوان در سه نکته به‌اختصار این دلایل را برشمرد:
- تجربه‌ای تازه از ترکیب داستان‌های کلاسیک پو در قالب تئاتر
- روایتی پر از ترس، وهم و روانکاوی شخصیت‌ها
- اثری مناسب برای علاقه‌مندان به ادبیات گوتیک، داستان‌های جنایی و تئاتر مدرن
- این سه دلیل قطعاً متقن‌ترین دلایل نیستند اما از اهمیت و تکیه‌گاهی برخوردارند که کمک می‌کنند تا مطمئن‌تر از قبل به سراغ کتاب قتل به روایت پو برویم.
جمع‌بندی
نمایشنامه قتل به روایت پو نوشته جفری هچر سفری است به ذهن تاریک ادگار آلن پو و ترکیبی هوشمندانه از داستان‌های ترسناک او. این اثر نه تنها یک اقتباس موفق از ادبیات کلاسیک است، بلکه مخاطب را به بازاندیشی درباره مرگ، جنایت، عذاب وجدان و معنای هنر وا‌می‌دارد.
در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.