آثار لوران گوده
لوران گوده (Laurent Gaudé) (زاده ۱۹۷۲)، نویسنده و نمایشنامهنویس برجسته فرانسوی است که بیشتر به خاطر رمانهای حماسی و تراژیک خود شناخته میشود. او با رمان «آفتاب اسکورتا» موفق به کسب جایزه معتبر گنکور در سال ۲۰۰۴ شد. آثار گوده غالباً مضامینی چون جنگ، مهاجرت و اسطورههای مدیترانهای را در قالب روایتی شاعرانه و دراماتیک بازگو میکنند. او از معدود نویسندگان معاصر است که همزمان در حوزه تئاتر و رمان به موفقیتهای بزرگ دست یافته است.
بیوگرافی و بررسی آثار لوران گوده
لوران گوده (Laurent Gaudé) یکی از درخشانترین چهرههای ادبیات معاصر فرانسه است که توانسته پیوندی منحصربهفرد میان تئاتر و رمان برقرار کند. او نویسندهای است که با فاصله گرفتن از ادبیات آپارتمانی و روزمره، به سراغ اسطورهها و روایتهای حماسی میرود. گوده با قلمی که وامدار تراژدیهای یونانی است، داستانهایی خلق میکند که در عین مدرن بودن، ریشههای عمیق در تاریخ و افسانه دارند. کسب جایزه معتبر گنکور، جایگاه او را به عنوان یک نویسنده جریانساز تثبیت کرده است.
شناسنامه و اطلاعات فردی
لوران گوده در ششم ژوئیه ۱۹۷۲ در شهر پاریس، پایتخت فرانسه دیده به جهان گشود. او ملیتی فرانسوی دارد و فعالیت حرفهای خود را ابتدا با نمایشنامهنویسی آغاز کرد و سپس به رماننویسی روی آورد. گوده همچنان در پاریس زندگی میکند و تمام وقت خود را وقف نوشتن کرده است. او تخلص خاصی ندارد و آثارش را با نام اصلی خود منتشر میکند که در سراسر جهان به عنوان نمادی از ادبیات متعهد و حماسی شناخته میشود.
سیر زندگی و تحصیلات
لوران گوده در محیطی فرهنگی در پاریس پرورش یافت. علاقه او به ادبیات و هنرهای نمایشی باعث شد تا تحصیلات آکادمیک خود را در رشته «ادبیات مدرن» و «مطالعات تئاتر» در دانشگاه پاریس ۳ (سوربن جدید) ادامه دهد. پایاننامه او درباره درامنویسان بزرگ قرن بیستم بود که نشاندهنده عمق نگاه تئوریک او به ساختار روایت است.
مسیر حرفهای گوده با نوشتن نمایشنامه در اواخر دهه نود میلادی آغاز شد. نخستین متون او به سرعت توجه کارگردانان تئاتر را در فرانسه و آلمان جلب کردند. با این حال، نقطه عطف زندگی او زمانی رقم خورد که تصمیم گرفت تکنیکهای دراماتیک خود را وارد دنیای رمان کند. انتشار اولین رمانهایش نشان داد که او صدایی تازه در ادبیات فرانسه است؛ صدایی که به جای پرداختن به دغدغههای طبقه متوسط شهری، به رنج، جنگ و سرنوشت بشری میپردازد.
سبک ادبی و بنمایههای فکری
نثر لوران گوده، نثری بصری، کوبنده و شاعرانه است. ویژگی بارز قلم او، «خصلت شفاهی» (Orality) بودن آن است؛ گویی جملات برای آنکه با صدای بلند خوانده شوند نوشته شدهاند که این امر ناشی از پیشینه تئاتری اوست. او در آثارش از رئالیسم خشک فاصله میگیرد و به سمت نوعی «رئالیسم اسطورهای» حرکت میکند.
بنمایههای اصلی آثار گوده شامل «برادری»، «نسب و تبار»، «جنگ» و «مدیترانه» است. او دلبستگی عجیبی به جغرافیای مدیترانه و تاریخ خونبار آن دارد. در جهانبینی گوده، انسان همواره در نبرد با سرنوشت محتوم خود است، اما در اوج تراژدی، امید و انسانیت سوسو میزند. او برخلاف بسیاری از پستمدرنها، به قدرت قصهگویی کلاسیک و ساختارهای حماسی وفادار مانده است.
کارنامه ادبی (کتابشناسی)
کارنامه لوران گوده شامل رمانها، نمایشنامهها و داستانهای کوتاهی است که بسیاری از آنها به زبانهای مختلف ترجمه شدهاند. برخی از مهمترین آثار او عبارتند از:
فریادها (Cris): انتشار در سال ۲۰۰۱. اولین رمان او که روایتی تکاندهنده از وحشت سنگرهای جنگ جهانی اول است.
مرگ شاه تسونگور (La Mort du roi Tsongor): انتشار در سال ۲۰۰۲. رمانی حماسی که در فضایی خیالی و باستانی میگذرد و به نقد جنگ و قدرت میپردازد.
آفتاب اسکورتا (Le Soleil des Scorta): انتشار در سال ۲۰۰۴. مشهورترین اثر او که روایتی چندنسلی از یک خانواده در جنوب ایتالیا است.
الدورادو (Eldorado): انتشار در سال ۲۰۰۶. داستانی درباره معضل مهاجرت و پناهجویان که نگاهی انسانی به بحران مرزها دارد.
سالینا (Salina: les trois exils): انتشار در سال ۲۰۱۸. بازگشتی دوباره به فضای اسطورهای و بیابانی.
درباره کتاب آفتاب خانواده اسکورتا
این رمان شاهکار لوران گوده محسوب میشود که شهرت جهانی را برای او به ارمغان آورد. داستان در روستایی کوچک و خیالی در جنوب ایتالیا (پوگلیا) میگذرد و سرگذشت نسلهای مختلف خاندان «اسکورتا» را روایت میکند؛ خاندانی که از دل گناه و رسوایی زاده شدهاند اما با سرسختی و غرور در زیر آفتاب سوزان جنوب به زندگی ادامه میدهند. این کتاب توسط مترجمان مختلفی از جمله «روباب محب» و «پرویز شهدی» به فارسی برگردانده شده است.
جملات کتاب آفتاب خانواده اسکورتا
«ما زاده خورشیدیم. نه آن خورشید درخشان و نوازشگر شمال، بلکه خورشید سیاه و سوزان جنوب که بر همه چیز حکم میراند. این گرما نیست که ما را میکشد، بلکه عطش زندگی است.»
جوایز و افتخارات
لوران گوده یکی از پرافتخارترین نویسندگان نسل خود است. کلکسیون جوایز او نشاندهنده اقبال همزمان منتقدان و مخاطبان عام است:
جایزه گنکور (Prix Goncourt): معتبرترین جایزه ادبی فرانسه در سال ۲۰۰۴ برای رمان «آفتاب اسکورتا».
جایزه گنکور دبیرستانیها: در سال ۲۰۰۲ برای رمان «مرگ شاه تسونگور».
جایزه کتاب انتر (Prix du Livre Inter): برای همان رمان مرگ شاه تسونگور.
ترجمه آثار او به دهها زبان زنده دنیا و اجرای نمایشنامههایش در سالن معتبر «کمدی فرانسز» (Comédie-Française).
میراث و تاثیرگذاری
لوران گوده با احیای ژانر حماسه، به نویسندگان جوان نشان داد که ادبیات معاصر مجبور نیست تنها در چارچوبهای اتوبیوگرافی یا فرمالیسم محدود بماند. او نقش مهمی در بازگرداندن «لذت قصهگویی» به ادبیات فرانسه داشت. در ایران، آثار او به دلیل قرابت فرهنگی با مفاهیم سرنوشت و خانواده و همچنین ترجمههای روان، با استقبال خوبی مواجه شدهاند و بر درک مخاطبان ایرانی از ادبیات نوین فرانسه تاثیر گذاشتهاند.