موسیقی برای زندگی

برخلاف تصور عامه موسیقی اصیل ایران همواره در برابر وقایع اجتماع کنشگر بوده است

یک سال از سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین گذشته است. حکایت از آن جان‌های جوانِ بی‌جان‌شده زیاد است.

حرف و حدیث و علت این ماجرا هم همچنان در جریان؛ اما میانِ تمامِ این بغض‌ها و حکایت‌ها، حضور «کیهان کلهر» و «حسین علیزاده»، در خانه‌ی «الوند» و «نگار»، دو نفر از سرنشینانِ این هواپیما، اتفاقی است که بار دیگر نشان داد برخلاف آنچه عموم تصور می‌کنند، نقش موسیقی‌دان و موسیقی سنتی ایران در اجتماع موضوعی است که نمی‌توان آن را از نظر دور داشت. در این دیدار، کلهر با سازِ الوند که خود از شاگردان‌اش بود و دوست‌دار موسیقی ایران نواخت؛ این دیدار بهانه‌ای شد برای آنکه کنار بررسی فعالیت‌های اجتماعی این دو هنرمند، نگاهی به نقش موسیقی در تحولات اجتماعی و سیاسی ایران داشته باشیم. 

آنچه روشن است اینکه موسیقی و اجتماع، همواره به شکلِ گریزناپذیری با هم در ارتباط هستند. گاه، موسیقی اجتماع را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد و گاه اجتماع، موسیقی را متاثر می‌کند. گاهی شخصیت‌های سیاسی برای حفظ منافع خود، موسیقی خاصی را حمایت می‌کنند و گاهی در جهت همین منافع، موسیقی خاصی را منع می‌کنند. موسیقی ایرانی به‌عنوان یکی از عناصر فرهنگ ایران همواره نه‌تنها از رویدادهای اجتماعی، سیاسی و بین‌المللی الهام گرفته و با آنها در ارتباط مانده، بلکه خود عرصه تنش میان دولتمردان و روحانیان، تجددطلبان و سنت‌گرایان، و حتی میان هواداران شیوه‌های گوناگون نوآور بوده است.