کتاب راستی آخرین بار پدرت را کی دیدی

کتاب راستی، آخرین بار پدرت را کی دیدی؟ شاید برای خودم عزیزترین کتابی باشد که ترجمه کرده ام. از اولین باری که آن را خواندم، تا زمانی که تصمیم به ترجمه اش گرفتم و به اصرار ناشری که می خواست کتابی از من منتشر کند ترجمه را به او سپردم، سرگذشت غریبی را از سر گذرانده است. بیش از هر کار دیگری که ترجمه کرده ام با من و زندگی ام عجین بوده است و افسوس که کتاب بداقبالی هم بوده است. سیزده چهارده سال از چاپ اولش گذشته بود که دیگر قرار دادم را فسخ کردم تا کتاب را احیا کنم.

کتاب را دوست عزیزی از انگلستان برایم آورد. خواندمش و بسیار دوستش داشتم. آن زمان که خواندمش ربط چندان شخصی ای با من نداشت. زمانی که شروع به ترجمه اش کردم، همسرم - هوشنگ گلشیری - خسته و فرسوده شده بود، اما هنوز نشان آشکاری از بیماری در کار نبود. اولین بخش را که ترجمه می کردم، شب ها برایش می خواندم و با هم کلی می خندیدیم از طنز ظریف نویسنده. اما متن گرچه درباره زندگی بود، موازی با مرگ هم پیش می رفت. بیماری او عیان تر می شد. ناگهان به وجهی خرافاتی که از طبیعتم دور بود و حشت زده احساس کردم که زندگی ما هم انگار به موازات کتاب پیش می رود، پس پیش از آنکه نویسنده به مرگ برسد، یا چهره هولناک و باورنکردنی آن در افق نزدیک پدیدار شود، ترجمه را متوقف کردم، به این امید که سیر بیماری او را هم متوقف کنم.

کتاب راستی، آخرین بار پدرت را کی دیدی؟ بدون هیچ مقدمه یا مؤخره ای درآمد. پاسخ ها به آن برایم جالب شد چون برخی آن را رمان، برخی مجموعه داستان های به هم پیوسته و برخی مجموعه داستان دیده بودند. مدتی بعدش احمد غلامی درباره این کتاب مصاحبه ای با من کرد که بد ندانستم در این چاپ در انتهای کتاب آن را بیاورم. در چاپ دوم ترجمه را نیز بازبینی و ویرایش کرده ام. غریب اینکه در زمان این بازبینی دوستی بس عزیز پنجه در پنجه مرگ انداخته _ همان «سین» بی رحم - و این روزها دور از دست، در پاریس، به روش «مراقبت تسکینی»، در «آرامکده» های خاص در آستانه ایستادگان، ذهن درخشان و جوانش و چشمان مهربان و هوشیارش را مدام به چاه بی خبری فرو می برند و او باز می گردد، لحظاتی. مسکن های قوی بدرقه راه محتومش است که می خواهند با آرامش طی کند: رضا دانشور، نویسنده خوب و انسانی بس دوست داشتنی و کمیاب و دوستی نازنین.
کتاب راستی، آخرین بار پدرت را کی دیدی؟ عزیزترین کتابی است که ترجمه کرده ام، هم فی نفسه و هم به دلیل گره خوردنش با نقطه های مهمی از زندگی ام.
و امیدوارم این چاپش خوش اقبال تر از چاپ اولش باشد.

فرزانه طاهری
خرداد 1394
یادداشت مترجم بر چاپ دوم