روش‌ ما در اختیار رباعیات حکیم خیام

یکی از مشکلاتی بزرگ ادبیات فارسی تعیین و تشخیص رباعیات خیّام است. پس از آنکه این رباعیات طرف توجّه عموم اروپاییان گردید کم کم دانشمندان ایشان به این نکته پی بردند که همه رباعیاتی که در مجموعه‌های منسوب به خیام دیده می‌شود نمی‌تواند از او باشد و از پی وسیله برآمدند که بتوانند رباعیاتی را که به راستی از خیّام است تشخیص دهند، در این زمینه آنچه ما آگاهیم از اروپاییان کسانی که بیشتر کار کرده‌اند والانتن ژوکوفسکی خاورشناس روسی و فریدریخ رُزن دانشمند آلمانی و آرتورکریستن سن محقق دانمارکی است. و طرق اختیاری ایشان یکی این است که رباعیاتی که از دیگران است در دواوین و مجموعه‌ها بیابند و از مجموعه خیّام بیرون کنند. دیگر اینکه رباعیاتی را که نام خیّام در آنها هست مورد تحقیق قرار دهند. سوم اینکه نسخه‌های کهنه از مجموعة رباعیات خیّام را در نظر گرفته، آنچه را در نسخه‌های معتبرتر بیشتر مکرّر شده اختیار کنند. البته مضامین و معانی رباعیات را هم از نظر دور نداشته اند و ساعی بوده‌اند که دریابند کدام رباعیات با فکر خیام مناسبت دارد.