کتاب انیما

معرفی کتاب انیما اثر وجدی معوض (وجدی معود)

کتاب انیما (با عنوان اصلی Anima: roman)، اثر وجدی معوض (وجدی معود)، نویسنده و نمایشنامه‌نویس تحسین‌شده لبنانی-کانادایی، یک رمان با ساختاری جسورانه و منحصر به فرد است. این اثر که جایزه مدیترانه فرانسه را از آن خود کرده، داستانی درباره‌ی ترومای جنگ و خشونت‌های انسانی است، اما آنچه آن را ممتاز می‌کند، شیوه روایت آن است: هر فصل از کتاب از چشم یک حیوان متفاوت روایت می‌شود.

موضوع اصلی کتاب انیما

داستان با یک رویداد هولناک آغاز می‌شود: مردی به نام وحش دبش به خانه بازمی‌گردد و با جسد به قتل رسیده همسرش روبرو می‌شود. این جنایت، که خود توسط گربه خانگی‌شان روایت می‌شود، ماشه‌ای است که وحش را به سفری تاریک و گریزناپذیر می‌کشاند؛ سفری برای یافتن قاتل که به تدریج به سفری برای کشف حقایق مدفون‌شده در گذشته و کودکی خود او در بستر جنگ داخلی لبنان بدل می‌شود.

همان‌طور که مترجم کتاب، سوگل فراهانی، در مقدمه اشاره می‌کند، عنوان کتاب به کهن‌الگوی «آنیما» در روان‌شناسی تحلیلی یونگ ارجاع دارد. وحش، مردی است که از کنش‌های پنهان ناخودآگاه خود عاجز است و این سفر، مسیری برای رویارویی او با بخش‌های پنهان روانش است.

ساختار روایی کتاب انیما

ویژگی برجسته کتاب انیما، روایت شدن آن از دیدگاه بیش از پنجاه حیوان، پرنده و حشره است. از گربه‌ای که شاهد قتل است تا پرندگانی که از لبه پنجره بیمارستان به وقایع می‌نگرند، هر حیوان با درک غریزی خود، بخشی از سفر بیرونی و درونی وحش را روایت می‌کند. این شیوه روایی، به داستان لحنی مرموز و شاعرانه می‌بخشد و به خواننده اجازه می‌دهد تا ضمن حفظ فاصله با خشونت روان‌فرسای قصه، به درکی عمیق‌تر از رنج و شقاوت انسان دست یابد.

درباره نویسنده و مترجم

وجدی معوض (متولد ۱۹۶۸) نویسنده، کارگردان و بازیگر لبنانی-کانادایی است. تجربه شخصی او از تبعید و جنگ داخلی لبنان، چراغ راه او در آفرینش‌های هنری‌اش بوده است. او بیشتر برای نمایشنامه‌هایش، به خصوص نمایشنامه مشهور «آتش‌سوزی‌ها» که فیلمی تحسین‌شده نیز از آن اقتباس شده، شناخته می‌شود.

این اثر توسط سوگل فراهانی به فارسی برگردانده شده و نشر چشمه آن را منتشر کرده است. مقدمه مترجم در این کتاب، با ارائه تحلیلی از مفهوم «آنیما»، کلیدی ارزشمند برای درک لایه‌های عمیق‌تر رمان در اختیار خواننده قرار می‌دهد.

کتاب انیما برای علاقه‌مندان به رمان‌های نوآورانه، ادبیات روان‌شناختی و آثاری که به پیامدهای انسانی جنگ و خشونت می‌پردازند، تجربه‌ای قدرتمند و فراموش‌نشدنی خواهد بود.