دوشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۴
یکی از مهمترین نگرانی‌های والدین این است که تصور می کنند محتوای کتاب‌های تربیت جنسی سبب آشنایی زودتر فرزندانشان با رفتارهای جنسی خواهد شد. این درحالی است که کتاب های کودک این حوزه توسط نویسندگانی نوشته شده‌اند که در حوزه‌ی آموزش جنسی تخصص داشته و مساله رشد کودکان را در نظر گرفته‌اند.
اما واقعیت این است که وقتی پدر یا مادری می‌گوید «کودکم هنوز آمادگی آشنایی با این موضوعات را ندارد.» معمولاً خود اوست که آمادگی مواجهه با رشد فرزند و ورود او به اجتماع را ندارد.
در ایران نیز چندسالی است که کتابهایی با موضوع تربیت جنسی برای خردسالان تا نوجوانان منتشر می‌شوند. در بسیاری از این کتاب‌ها مفاهیمی همچون حریم شخصی، حریم خصوصی، تشخیص غریبه از آشنا، ایجاد حریم امن و نه گفتن مطرح میشود، چیزی که تنها در حوزه تربیت جنسی خلاصه نمی‌شود.
مهم آن است که هنگام خرید این کتاب‌ها به رده‌ی سنی پیشنهادی کتاب دقت کنید. ما در این مطلب پنج عنوان کتاب از انتشارات نردبان را با رویکردهای مختلف به این موضوع به شما معرفی می‌کنیم.
یادتان باشد هر انتخابی که دارید قبل از اینکه کتاب را بی‌درنگ باز کنید و برای کودکتان بخوانید، حتماً یک بار خودتان آن را کامل مرور کنید. این کار کمک می‌کند بخش‌هایی را که ممکن است برایتان سخت یا خجالت‌آور باشد، از قبل شناسایی کنید و بدانید کجا نیاز به تغییر یا توضیح بیشتر دارید.
در چند بار اول، فقط کتاب را بخوانید و صفحه‌ها را ورق بزنید؛ نیازی نیست سؤال بپرسید یا داستان را توضیح دهید. اگر فرزندتان پرسشی داشت، همان لحظه با صداقت و در حد سن او پاسخ بدهید. اگر پاسخ را نمی‌دانید، بگویید بعداً بررسی می‌کنید و حتماً به قولتان عمل کنید تا اعتماد او حفظ شود.
به یاد داشته باشید، اغلب این ما والدین هستیم که آمادگی کامل برای صحبت درباره‌ی این موضوع را نداریم، نه کودک. با مطالعه‌ی تدریجی درباره‌ی تربیت جنسی یا شرکت در کارگاه‌های آموزشی، می‌توانید قدم‌به‌قدم راحت‌تر و مطمئن‌تر این گفتگوها را پیش ببرید.
کتاب دیگر سکوت نمی‌کنم
نویسنده: شانون ریگز
مناسب برای کودکان بالای ۷ سال
در کلاس ۲۰۴، معلمی مهربان و حساس به نام خانم سالوادور حضور دارد. او قوانینی ویژه برای کلاسش وضع کرده تا محیطی امن و محترمانه برای همه‌ی بچه‌ها بسازد. در این کلاس، هیچ‌کس حق ندارد به دیگری ناسزا بگوید یا بدرفتاری کند. این نظم و مهربانی برای دانش‌آموزی به نام رژینا، مثل پناهگاهی آرام است.
رژینا دختری کم‌حرف و درون‌گراست که بیشتر وقتش را ترجیح می‌دهد در مدرسه بگذراند، جایی که احساس امنیت می‌کند. اما رژینا رازی دارد؛ رازی که حتی مادرش از آن بی‌خبر است.
روزی خانم سالوادور در کلاس با بچه‌ها درباره‌ی مرزهای بدنی، محافظت از جاهای خصوصی بدن و خطرهای ارتباط با غریبه‌ها صحبت می‌کند. این صحبت‌ها در ذهن رژینا جرقه‌ای می‌زند. او کم‌کم به معلمش اعتماد می‌کند و سرانجام راز تلخش را با او در میان می‌گذارد.
«دیگر سکوت نمی‌کنم» داستانی تاثیرگذار درباره‌ی شنیده شدن، اعتماد، و جسارت در برابر آزار است. این کتاب، به شکلی لطیف و کودکانه، به یکی از حساس‌ترین موضوعات زندگی یعنی سوءاستفاده جنسی از کودکان می‌پردازد و به آن‌ها می‌آموزد که بدنشان متعلق به خودشان است و همیشه حق دارند از خودشان دفاع کنند.
کتاب لمس خوب، لمس بد
نویسنده: سندی کلون
مناسب برای کودکان بالای ۵ سال
داستان با گفتگوهای شبانه‌ی مادر و جیمی آغاز میشود. آن‌ها مثل همیشه پیش از خواب، درباره موضوعات مختلف صحبت می‌کنند؛ از مسائل خنده‌دار گرفته تا موضوعات جدی. این فضای صمیمی، بستری آرام و ایمن برای مطرح کردن یکی از مهمترین مسائل زندگی کودک فراهم می‌کند: تفاوت لمس خوب و لمس بد.
در حین گفتگو مادر چیزهای مهمی به فرزندش می آموزد:
لمس خوب یعنی لمسی که باعث احساس امنیت و شادی میشود.
لمس بد یعنی هر تماسی که او را ناراحت می‌کند، حتی اگر توسط آشنا یا دوست باشد.
جیمی حق دارد هر زمان که نخواست، بگوید «نه» و کسی نباید بدنش را بدون رضایت لمس کند.
اگر اتفاقی ناراحت‌کننده افتاد، او مقصر نیست و باید حتماً با یک بزرگ‌تر قابل اعتماد صحبت کند.
این کتاب راهنمایی است برای والدین، مربیان و هر مراقب دلسوزی که می‌خواهد با زبانی ساده، لطیف و در عین حال مؤثر، از کودکان در برابر خطر سوءاستفاده جنسی محافظت کند.
کتاب تو یک حریم داری
نویسنده: جینین ساندرز
مناسب برای کودکان بالای ۵ سال
آیا کودک من می‌داند که حریم شخصی‌اش مهم است؟ آیا می‌داند اجازه دارد «نه» بگوید؟
«تو یک حریم داری» کتابی تصویری و غیرداستانی است که با زبانی ساده و مستقیم ، یکی از مهمترین مهارت‌های زندگی را به کودکان آموزش می‌دهد: شناخت حریم شخصی و احترام به آن.
نویسنده با استفاده از مثال‌های آشنا و موقعیت‌های ملموس، کودک را قدم‌به‌قدم با مفاهیمی مثل شناخت بدن خود، اجازه‌گرفتن برای لمس دیگران، نه گفتن حتی به افراد نزدیک، کمک گرفتن از بزرگ‌ترهای قابل اعتماد آشنا می‌کند.
در این کتاب، کودک یاد می‌گیرد که بدنش متعلق به خودش است. پس اگر دوست نداشته باشد، هیچ‌کس—حتی مادر، پدر یا مادربزرگ—حق ندارد او را بغل کند، ببوسد یا لمسش کند.
اگر کسی حریم او را نادیده گرفت، باید با انسان‌های امن در اطرافش صحبت کند.او نیز باید به حریم شخصی دیگران احترام بگذارد.
این آموزش‌ها، پایه‌ی مهمی برای رشد اعتماد به نفس، خودآگاهی بدنی و آشنایی با مرزهای سالم انسانی در کودک هستند.
کتاب لطفاً بغلم نکنید!
نویسنده: کری فینیشن
مناسب برای کودکان۵ سال به بالا
سام یک پسر بچه‌ی شاد و مهربان است. عاشق مرتب کردن سنگ‌هایش، پوشیدن جوراب‌های لنگه به لنگه، نقاشی با مدادشمعی‌های خاص خودش و البته، لبخند زدن به آدم‌هاست. اما یک چیز را اصلاً دوست ندارد: بغل شدن!
حتی اگر روز تولدش باشد یا خیلی دوستش داشته باشی، باز هم سام ترجیح می‌دهد بغلش نکنی. تنها کسی که سام دوست دارد او را بغل کند، مادرش است آن هم وقت شب‌بخیر گفتن. چرا؟ چون سام حق دارد انتخاب کند که چه کسی و چه زمانی او را لمس کند.
این کتاب فرزند شما را با مفاهیمی مثل استقلال بدنی، حفظ حریم شخصی، حق انتخاب درباره‌ی محبت فیزیکی، اهمیت رضایت در تماس بدنی آشنا می‌کند.
کودک در این کتاب یاد می‌گیرد که بعضی‌ها بغل را دوست دارند، بعضی‌ها نه، و بعضی‌ها هم بی‌تفاوت‌اند.
تنها راه فهمیدن اینکه کسی دوست دارد بغلش کنیم یا نه، پرسیدن از خودش است.
و در نهایت اینکه هیچ‌کس نباید بدون رضایت دیگری، حتی از روی محبت، او را لمس کند.
کتاب باید بگی نه!
نویسندگان: زاک و کیمبرلی کینگ
مناسب برای کودکان ۴ سال به بالا
این کتاب از زاویه‌ی دید یک کودک نوشته شده است؛ پسری به نام زاک که تجربه‌ای تلخ در خانه‌ی دوستش داشته است، با کمک مادرش این کتاب را نوشته تا دیگر کودکان بدانند در برابر موقعیت‌های ناراحت‌کننده و خطرناک چه واکنشی نشان دهند و چگونه از خودشان محافظت کنند.
این کتاب با زبانی صریح، ساده و کودک‌پسند به یکی از مهمترین مهارت‌های زندگی می‌پردازد: محافظت از اندام‌های خصوصی و نه گفتن به سوءاستفاده جنسی.
مخاطب در این کتاب با دو پرچم سبز و قرمز آشنا میشود و در بخش‌های مختلف یاد می‌گیرد که اندام‌های خصوصی‌اش فقط متعلق به خودش هستند. هیچ‌کس، حتی دوستان و آشنایان، نباید آن‌ها را ببیند، لمس کند یا به آن‌ها اشاره کند.
و او یاد می‌گیرد که در صورت احساس ناراحتی، باید بلند و محکم بگوید: «نه!»
در کنار آموزش مرزهای بدنی، این کتاب نکات ساده‌ای درباره‌ی بهداشت اندام جنسی را بیان می‌کند. این ترکیب دقیق از آموزش بدنی، روانی و عاطفی، کمک می‌کند کودک هم آگاه‌تر و هم قوی‌تر شود.
در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.