مروری بر کتاب در جستجوی زمان از دست رفته نوشته‌ی مارسل پروست

کتاب در جستجوی زمان از دست رفته In Search of Lost Time به قلم مارسل پروست، نویسنده‌ و مقاله نویس فرانسوی، رمانی هفت جلدی با موضوعی جذاب است که در سال‌های 1908 تا 1922 میلادی نوشته شده؛ اما انتشار آن بین سال‌های 1913 تا 1927 به طول انجامید. این کتاب همواره طرفداران زیادی داشته  و همچنین توانسته نظر تعدادی بیشمار از کتاب‌خوان‌ها در سرتاسر دنیا را به خود جلب کند. کتاب در جستجوی زمان از دست رفته را بی‌تردید می‌توان یکی از نمونه‌های گیرای ادبیات کلاسیک جهان دانست. جالب است بدانید این رمان از جانب گینس لقب طولانی‌ترین رمان تاریخ را از آن خود کرده و توانسته تا به این لحظه حفظ نماید.

در حال حاضر این کتاب توسط مهدی سحابی به زبان فارسی ترجمه شده و توسط انتشارات مرکز در اختیار علاقه‌مندان به مطالعه‌ی کتاب در جستجوی زمان از دست رفته قرار گرفته است. عناوین این رمان هفت‌ جلدی هر کدام نام متفاوتی داشته و پروست به ترتیب هر کدام را با تیترهای: طرف خانه سوان، در سایه‌ی دوشیزگان شکوفا، طرف گرمانت، سدوم و عموره، اسیر، آلبرتین گمشده و زمان بازیافته نام‌گذاری کرده است. یکی از شاخصه‌های اصلی در مورد این کتاب هفتگانه وجود دیدگاه‌های مستقل و متفاوتی است که خواننده حین مطالعه‌ی هر جلد از این کتاب‌ها تجربه خواهد کرد. ادبیات خاص مارسل پروست برای خلق این اثر و ایجاد شکلی جدید در ادبیات فرانسه به قدری برای دوست‌داران کتاب حیرت‌انگیز بود که جلد دوم آن یعنی "در سایه‌ی دوشیزگان شکوفا" توانست در همان سال انتشار برنده‌ی جایزه‌ی گنکور شود. خلق این کتاب شانس بسیار بزرگی برای مارسل پروسه قلمداد می‌شود؛ چراکه باعث شد در تاریخ ادبیات جهان به یکی از بزرگ‌ترین نویسنده‌های ادبی مبدل شده و نامش برای همیشه در تاریخ ادبیات پابرجا بماند. مارسل پروست که در خانواده‌ای اصیل و فرهیخته چشم به جهان گشوده بود، پدری پزشک و مادری علاقه‌مند به هنر و ادبیات داشت. پدر پروست با تحقیقات و آزمایش‌هایی که در زمان حیات خود انجام داد، در ریشه‌کن کردن بیماری وبا در دنیا نقشی بسیار موثر داشت و مادرش استعداد پروست را در زمینه های هنر و ادبیات به خوبی پرورش داد.

او در سال 1892 فعالیت‌ خود را در حوزه‌ی ادبیات به صورت جدی آغاز کرد و تصمیم به آغاز همکاری با نشریه‌ی لوبانکه گرفت. این همکاری توانست به نقطه‌ی عطفی در زندگی کاری پروست مبدل شود. به مناسبت صدمین سال انتشار جلد اول رمان در جستجوی زمان از دست رفته، نشریه‌‌های معتبر فرانسوی به طور همزمان اسنادی را فاش کردند که مبتنی بر پرداخت مبالغ مالی توسط مارسل پروست به منتقدان معروف برای مشهور شدن کتاب‌هایش بوده است.

محتوای این کتاب در مورد شخصیتی است که به گمانه زنی‌های منتقدان در واقع خود مارسل پروست است که به دنبال معنا و مفهوم حقیقی زندگی می‌گردد و خواننده در طول خواندن جلدهای مختلف این کتاب متوجه خواهد شد که چطور درست وقتی پروست فکر می‌کند به درک مفهوم واقعی زندگی آشنا شده رویدادی‌های پیش آمده باعث ایجاد تضاد در درون او می شوند.

این کتاب با خلق شخصیت‌های به‌یادماندنی در ذهن مخاطب سعی بر افزایش جذابیت خود دارد. کارکترهایی نظیر: شالرز سوان، گیلبرت سوان، خاندان ثروتمند و اشرافی گرمانتس و... همگی افرادی هستند که از نظر جایگاه اجتماعی، شغل، ثروت و تحصیلات با یکدیگر در تضاد کاملند اما مارسل پروست، این نویسنده‌ی خلاق توانسته با زیرکی هرچه تمام داستان زندگی این افراد را به یک‌دیگر گره بزند و درست به شیوه‌ای که کاملا از ذهن مخاطب به دور است؛ این شخصیت‌های متضاد را به شکلی باور نکردنی در سرنوشت یکدیگر قرار می‌دهد. شیوه‌ی هوشمندانه‌ی پروست در خلق این اثر درست همان چیزیست که مخاطب در طول زندگی خود به دفعاتی مکرر با آن برخورد می‌کند و همین ویژگی باعث شده تا ذهن و تجربه‌های مخاطب بتواند با آن در سطح عمیقی ارتباط برقرار کرده و به ادامه‌ی مطالعه‌ی کتاب جذب شود. در نهایت می‌توان گفت در جستجوی زمان تنها یک رمان عاشقانه یا اجتماعی نیست. بلکه می توان آن را داستانی دانست که همه‌ی آدم ها خود را در درون آن پیدا کنند، نقاط مشترکی که همگی ما در طول روزمرگی‌هایمان با تمامی وجود آن‌ها را لمس می‌کنیم و شاید همین ویژگی به تنهایی برای آن‌ کافی باشد که بتواند این اثر را به یکی از اثار جاودانه‌ی ادبیات کلاسیک تبدیل کنند.