در میان فیلسوفان و متفکران معاصر شاید هیچکس به اندازه فریدریش نیچه با مادر خود نامه نگاری نداشته است. تداوم این نامه نگاری ها از آن جهت شگفت است که بین دو نفر از همه نظر کاملاً متضاد بـا هـم در جریان بوده و هیچ مسئله ای چه فکری و چه دوری راه و بیماری، مانع از آن نشده است که نیچه از خیر این نامه نگاری ها بگذرد. نکته شگفت تر در این ارتباط پیوسته، آن است که نیچه مردم گریز، با وجود جدایی از تک تک افراد دوروبرش، هرگز با مادرش چنین رفتاری نداشت و تا آخرین لحظات او را تنها کسی می دانست که در این جهان هستی داشت. در میان شاعران و متفکران قرون گذشته، نامه نگاری یکی از رایج ترین گونه های ارتباط بوده که افزون بر رفع نیاز ارتباطی آنها، منشی روشنگر و تعاملی داشته است، چنانکه امروزه نامه های نویسندگانی چون ریلکه، واگنر، کافکا، چخوف، نیما، هدایت و بسیاری دیگر از منابع مهم و خواندنی در شناخت اندیشه ها و احوال آن بزرگان است.
یادداشت مترجم