کتاب زبان و مرگ در باب جایگاه منفیت
معرفی کتاب زبان و مرگ در باب جایگاه منفیت
کتاب زبان و مرگ در باب جایگاه منفیت نوشته‌ی فیلسوف ایتالیایی جورجو آگامبن است که با ترجمه‌ی پویا ایمانی و در سال ۱۳۹۱ از سوی نشر مرکز منتشر شد. این کتاب زبان و مرگ در باب جایگاه منفیت در قالب مجموعه‌ی «نشر مرکز؛ ۱۰۴۶» منتشر شده و با ۲۶۴ صفحه تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده است (چاپ اول ۱۳۹۰، چاپ ششم ۱۴۰۳).
کتاب زبان و مرگ در باب جایگاه منفیت یکی از مهم‌ترین آثار فلسفی آگامبن به شمار می‌آید و به پرسش‌های بنیادینی درباره‌ی زبان، مرگ، منفیت و هستی‌شناسی می‌پردازد. آگامبن در این کتاب با رجوع به سنت فلسفی غرب، به‌ویژه هگل و هایدگر، جایگاه «منفیت» را در پیوند زبان و مرگ بررسی می‌کند و آن را به‌منزله‌ی بنیان اندیشه‌ی متافیزیکی نقد می‌نماید. به تعبیر بسیاری، این کتاب هایدگری‌ترین متن آگامبن است، زیرا به گفت‌وگویی نزدیک با اندیشه‌ی هایدگر وارد می‌شود، اما در عین حال می‌کوشد از افق او فراتر رود.
خلاصه کتاب
کتاب زبان و مرگ نوشته‌ی فیلسوف ایتالیایی جورجو آگامبن یکی از بنیادی‌ترین آثار اوست که در آن به بررسی رابطه‌ی میان زبان، مرگ و مفهوم «منفیت» در فلسفه می‌پردازد. آگامبن با تکیه بر میراث هگل و هایدگر، نشان می‌دهد که چگونه سنت فلسفی غرب همواره انسان را موجودی تعریف کرده که هم سخن‌گو (حیوان ناطق) و هم فانی است؛ تعریفی که به باور او بر نوعی «منفی‌بودگی بنیادین» استوار است. کتاب در قالب پژوهشی فلسفی – زبانی، جایگاه این منفیت را آشکار می‌سازد و تلاش می‌کند فراتر از مرز اندیشه‌های متافیزیکی سنتی حرکت کند.
موضوع کتاب
موضوع محوری کتاب بررسی جایگاه منفیت در نسبت میان زبان و مرگ است. آگامبن در این متن نشان می‌دهد که چگونه زبان، برخلاف تصور رایج، چیزی طبیعی و بدیهی برای انسان نیست، بلکه امری بیرونی است که همواره شکافی در وجود آدمی ایجاد می‌کند. همین شکاف یا منفیت است که تجربه‌ی انسان از زبان و مرگ را شکل می‌دهد. او با نقد دیدگاه‌های هایدگر و هگل، می‌کوشد امکان اندیشیدن به تعریفی نو از زبان و مرگ را فراهم آورد؛ تعریفی که از بنیان‌های متافیزیک منفی فراتر برود و چشم‌اندازی تازه برای فلسفه، سیاست و اخلاق بگشاید.
چرا این کتاب را باید بخوانیم؟
خواندن کتاب زبان و مرگ برای کسانی ضروری است که می‌خواهند ریشه‌های اندیشه‌ی جورجو آگامبن را درک کنند. این کتاب نه‌تنها شالوده‌ی بسیاری از نظریه‌های بعدی او در حوزه‌های زیست‌سیاست، اجتماع آینده و نقد متافیزیک است، بلکه یکی از مهم‌ترین متون فلسفه‌ی معاصر درباره‌ی زبان و مرگ محسوب می‌شود. هرچند متن دشوار است و نیاز به آشنایی با اندیشه‌های هگل و هایدگر دارد، اما همین دشواری دریچه‌ای به فهم ژرف‌تر از سنت فلسفی اروپایی و امکان‌های نوین اندیشه می‌گشاید. این کتاب به خواننده می‌آموزد که زبان تنها ابزار ارتباط نیست، بلکه اقامتگاه انسان در هستی است؛ و همین رابطه‌ی رازآلود با زبان و مرگ است که سرنوشت انسانی ما را رقم می‌زند.
