کتاب اختراع قوم یهود

معرفی کتاب اختراع قوم یهود

کتاب اختراع قوم یهود، اثری جسورانه و تاریخ‌نگارانه از شلومو زند، مورخ اسرائیلی، است که روایت‌های بنیادین تاریخ یهود و شکل‌گیری دولت اسرائیل را به چالش می‌کشد. این کتاب که عنوان انگلیسی آن The Invention of the Jewish People است، با نثری تحقیقی و مستند، یکی از مهم‌ترین افسانه‌های ملی یعنی تبعید اجباری یهودیان در قرن اول میلادی را زیر سؤال می‌برد.

شلومو زند استدلال می‌کند که برخلاف باور رایج، اکثر یهودیان امروز نوادگان مردمی نیستند که توسط رومیان از سرزمین خود رانده شدند؛ بلکه فرزندان نوکیشانی هستند که در طول تاریخ و در مناطق مختلفی از خاورمیانه و اروپای شرقی به دین یهود گرویده‌اند. این شاهکار تاریخی، با تکیه بر اسناد و مدارک متعدد، تصویری کاملاً متفاوت از گذشته و آینده هویت یهودی و اسرائیلی ارائه می‌دهد.

کتاب اختراع قوم یهود پس از انتشار، موجی از بحث‌های داغ را در محافل آکادمیک و رسانه‌ای برانگیخت و به مدت نوزده هفته در صدر فهرست کتاب‌های پرفروش اسرائیل قرار داشت. این اثر همچنین توانست جایزه معتبر «امروز» (Aujourd'hui) فرانسه را از آن خود کند که نشان از اهمیت بین‌المللی آن دارد.

نگاهی به سرفصل‌های کتاب

ساختار کتاب به گونه‌ای طراحی شده که خواننده را قدم‌به‌قدم با فرآیند «ملت‌سازی» و «اختراع» یک حافظه تاریخی مشترک آشنا کند. شلومو زند با بررسی مفاهیمی چون قوم، نژاد، تبعید و هویت، شالوده‌های فکری صهیونیسم را به دقت تحلیل می‌کند. کتاب اختراع قوم یهود به خواننده کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از سیاست‌های هویتی در اسرائیل و ریشه‌های تاریخی آن به دست آورد.

فهرست مطالب اصلی کتاب به شرح زیر است:

• فصل ۱: ملت‌سازی: حاکمیت و برابری
• فصل ۲: تاریخ-افسانه: در آغاز خداوند قوم را آفرید
• فصل ۳: اختراع تبعید: دعوت به دین و تغییر دین
• فصل ۴: اقالیم سکوت: در جستجوی زمان گمشده (یهودی)
• فصل ۵: تمایز: سیاست هویت در اسرائیل

درباره نویسنده

شلومو زند (Shlomo Sand)، نویسنده کتاب، استاد تاریخ در دانشگاه تل آویو است. او که تخصص اصلی‌اش تاریخ اروپای غربی است، با نوشتن کتاب اختراع قوم یهود پا به یکی از حساس‌ترین حوزه‌های تاریخ‌نگاری ملی در اسرائیل گذاشت. این کتاب که در اصل به زبان عبری نوشته شده ، پس از انتشار در سال ۲۰۰۸ به سرعت در صدر کتاب‌های پرفروش اسرائیل قرار گرفت و جنجال و بحث‌های فراوانی را در محافل آکادمیک و عمومی برانگیخت. زند معتقد است به‌عنوان مورخی که در این جامعه زندگی می‌کند، وظیفه دارد تا حساس‌ترین جنبه‌های حافظه جمعی را مورد بررسی انتقادی قرار دهد.

نویسنده در بخشی از پیشگفتار نسخه انگلیسی کتاب درباره انگیزه خود می‌نویسد:

«من بی نوشتن این کتاب نمی‌توانستم به زندگی در اسرائیل ادامه دهم. گمان نمی‌کنم که کتاب بتواند دنیا را تغییر دهد، اما هنگامی که دنیا شروع به تغییر می‌کند، به دنبال کتاب‌هایی متفاوت می‌گردد. شاید ساده‌لوح باشم، اما امیدم این است که کتاب حاضر یکی از آنها باشد.»

درباره مترجم

احد علیقلیان، مترجم شناخته‌شده، این اثر پژوهشی و چالش‌برانگیز را با دقتی شایسته به زبان فارسی برگردانده است. ترجمه روان و امانت‌دارانه او، مطالعه این کتاب عمیق تاریخی را برای خواننده فارسی‌زبان آسان کرده و فرصتی فراهم آورده تا با یکی از بحث‌برانگیزترین آثار تاریخ‌نگاری معاصر آشنا شود. انتخاب کتاب اختراع قوم یهود برای ترجمه، نشان از درک عمیق مترجم از اهمیت گفتمان‌های تاریخی و تأثیر آن بر دنیای امروز دارد.

جملاتی از کتاب اختراع قوم یهود

«ملت .... گروهی از افراد است که اشتباهی مشترک درباره نیاکانشان و نفرتی مشترک از همسایگانشان آنها را متحد کرده است.» (به نقل از کارل دویچ)

«اسرائیل را نمی‌توان کشوری دموکراتیک توصیف کرد، آن هم وقتی که خودش را کشور مردم یهود می‌داند نه پیکره‌ای که نماینده همه شهروندان درون مرزهای شناخته شده آن است.»

«باید اذعان کرد که تفاوت میان آنچه پژوهش من درباره تاریخ قوم یهود القا می‌کرد با درک معمول از تاریخ — هم در اسرائیل و هم در دنیای بزرگتر — من و خوانندگانم را به یک اندازه متحیر کرد.»

«وظیفه من سامان دادن به اطلاعات تاریخی به روشی تازه و تکان دادن غبار از اسناد کهنه و وارسی مداوم آنها بود.»