کتاب گوزن سیاه سخن می گوید

معرفی کتاب گوزن سیاه سخن می گوید

«اگر این فقط داستان زندگی من بود، بی‌گمان برایت نمی‌گفتم... این داستان کُل حیات است که مقدس است و گفتنش خوب است.»

با این کلمات، گوزن سیاه، مرد مقدس از طایفه اوگلالا سو، سرگذشت خود را آغاز می‌کند و از همان ابتدا روشن می‌سازد که این کتاب نه یک خودزندگی‌نامه برای ستایش فردی، بلکه شهادتی برای حفظ رؤیا و تاریخ یک ملت است. کتاب گوزن سیاه سخن می گوید (با عنوان اصلی Black Elk Speaks)، حاصل گفتگوی این مرد مقدس با جان جی. نیهارت، شاعر آمریکایی، است و به عنوان یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین متون درباره فرهنگ و معنویت بومیان آمریکا شناخته می‌شود.

موضوع اصلی کتاب گوزن سیاه سخن می گوید

این کتاب، داستان زندگی گوزن سیاه (۱۸۶۳-۱۹۵۰) را از کودکی تا کهنسالی روایت می‌کند. اما محور اصلی این سرگذشت، نه وقایع زندگی روزمره، بلکه «شهود بزرگی» است که در نه سالگی به او الهام می‌شود؛ شهودی درباره «درخت مقدس» و حلقه یک ملت که می‌توانست مردمش را از تباهی نجات دهد.

گوزن سیاه داستان خود را در بستری از وقایع تلخ تاریخی روایت می‌کند: از نبردهای بزرگ با سفیدپوستان (واسی‌چوها) مانند نبرد لیتل بیگ هورن گرفته تا فاجعه قتل‌عام در ووندد نی. این کتاب مرثیه‌ای است برای یک «رؤیای ملتی که در برف خونین مرد.»

روایت کتاب گوزن سیاه سخن می گوید

این اثر حاصل همکاری منحصربه‌فرد دو نفر از دو دنیای متفاوت است. جان جی. نیهارت در سال ۱۹۳۰ برای تحقیق درباره جنبش «رقص روح» به قرارگاه پاین ریج رفت و در آنجا با گوزن سیاه آشنا شد. گوزن سیاه، نیهارت را فردی مناسب برای به امانت سپردن داستان زندگی و شهود بزرگش تشخیص داد تا آن را برای جهان حفظ کند. نیهارت نیز با درک این مسئولیت مقدس، تلاش کرد تا نه تنها وقایع، بلکه «حال و هوا و شیوه روایت پیرمرد» را نیز با وفاداری کامل به انگلیسی برگرداند.

درباره راوی، نویسنده و مترجم

• گوزن سیاه (Black Elk) مرد مقدس (ویچاشا واکان) از طایفه اوگلالا لاکوتا و از خویشاوندان جنگجوی نامدار، دیوانه اسب، بود. او خود راوی و صاحب اصلی این سرگذشت است.
• جان جی. نیهارت (John G. Neihardt) شاعر و نویسنده آمریکایی بود که این خاطرات را ثبت و تدوین کرد.
• این اثر توسط ع. پاشایی (عسگری پاشایی) به فارسی برگردانده شده است. مترجم در پیشگفتار خود به چالش ترجمه دو زبان متفاوت گوزن سیاه اشاره می‌کند: زبان ساده و روزمره برای بیان وقایع، و زبان زلال و شاعرانه برای توصیف شهودهای عرفانی. این کتاب توسط نشر کارگاه اتفاق منتشر شده است.

کتاب گوزن سیاه سخن می‌گوید اثری فراتر از یک سرگذشت‌نامه است؛ این کتاب یک متن معنوی، یک شهادت تاریخی و یک مرثیه برای یک جهان‌بینی و فرهنگ از دست رفته است. مطالعه آن برای تمام علاقه‌مندان به تاریخ، معنویت و فرهنگ بومیان آمریکا ضروری است.