سه شنبه ۱۷ تیر ۱۴۰۴
پسر کوچک با پلیور راه‌راه قرمز و سفید، پنگوئن و ستاره شخصیت‌های چند کتاب بسیار مهم اولیور جفرز نویسنده و تصویرگر کتاب کودک‌اند.
این‌بار این نویسنده‌ی بریتانیایی با کتابی به نام «کجا می‌توان یک ستاره را پنهان کرد؟» بازگشته است تا داستانی جدید از این مجموعه را روایت کند.
حالا سه شخصیت دوست‌داشتنی کتاب در حال بازی قایم‌باشک هستند، بازی‌ای که بسیار دوستش دارند. همیشه پیدا کردن ستاره کار آسانی است، اما یک روز، پسر هر چه می‌گردد، آن را پیدا نمی‌کند. او از دوستش، مریخی، درخواست کمک می‌کند.
به لطف فناوری پیشرفته‌ی مریخی و کمی هم شانس، آنها ردپای ستاره را تا قطب شمال دنبال می‌کنند. اما آنجا مشخص می‌شود که ستاره گم نشده، بلکه یک دوست جدید پیدا کرده است—دختری که همیشه آرزو داشته ستاره‌ای به‌عنوان هم‌بازی داشته باشد. به این ترتیب، چالش بزرگ داستان رقم می‌خورد: چگونه می‌توان چیزی را که دوستش داریم و برایمان ارزشمند است، با فرد دیگری سهیم شد؟ خوشبختانه، مریخی قابل‌اعتماد ما با راه‌حلی درخشان، این مشکل را حل می‌کند.
ستاره باید با چه کسی بماند؟
«چگونه یک ستاره بگیریم؟»، «گم و پیدا»، «راه بازگشت به خانه» و «بالا و پایین» چهار عنوان کتاب این مجموعه هستند که جفرز طی سال‌های مختلف آنها را خلق کرده است. این کتاب‌ها با عناوین مختلف در ایران منتشر شده‌اند و به دست مخاطبان رسیده‌اند. باید گفت این آثار در سطح جهان آن‌قدر محبوب بوده‌اند که حالا جدیدترین اثر این نویسنده از این مجموعه توانسته است در فهرست پرفروش های آمازون قرار بگیرد. اما حالا باید دید این کتاب به همت کدام ناشر ایرانی به دست مخاطبان فارسی زبان می‌رسد؟
در کتاب جفرز، نور ستاره نه‌تنها روشنایی‌بخش است، بلکه به نوعی نقطه‌ی تأکید داستان نیز محسوب می‌شود. اما همیشه پسر است که شمارش معکوس را انجام می‌دهد و دیگران پنهان می‌شوند و همه می‌دانند که ستاره در پنهان شدن چندان مهارت ندارد.
برای ایجاد تمایز بیشتر میان شخصیت‌ها، پنگوئن یک مخفیگاه همیشگی و موردعلاقه دارد که زیر اسکله و نزدیک آب است. پسر و ستاره در حالی که دست یکدیگر را گرفته‌اند، به جست‌وجوی پنگوئن می‌روند و از تکرار این بازی لذت می‌برند. اما این‌بار، پنگوئن بین چندین صخره گیر کرده است. پسر، ستاره را در قایق پارویی‌اش قرار می‌دهد تا دستانش برای نجات پنگوئن آزاد باشد و بدین ترتیب است که داستان آغاز می شود: ستاره کجا پنهان شده است؟
قایق و ستاره به قطب شمال می‌رسند و در این‌جا، جمله‌ی ابتدایی داستان، «روزی روزگاری پسری بود...» با تغییری ظریف تکرار می‌شود: «روزی روزگاری دختری بود...»
این دختر عاشق ستارگان است. او پس از پیدا کردن ستاره، بازی‌های خیالی با آن انجام می‌دهد تا این‌که پسر و همراهانش از راه می‌رسند. اما اکنون سؤال مهمی مطرح می‌شود: ستاره باید با چه کسی بماند؟ با پسری که قبلاً دوستش بوده یا با دختری که تازه با او آشنا شده است؟ این مسئله، کودکان را به تفکر وا‌می‌دارد. پسر و دختر هیچ‌کدام نمی‌دانند چه تصمیمی بگیرند، چرا که نمی‌خواهند دیگری را ناراحت کنند.
چرا باید کتاب کجا می‌توان یک ستاره را پنهان کرد؟ را بخوانیم؟
این کتاب تصویری، هم از نظر مفهومی و هم بصری، پر از نکات جذاب برای تأمل و لذت بردن است. عنوان و جلد آن، ذهن کودکان را به بازی می‌گیرد و آنها را کنجکاو می‌کند که کجا می‌توان یک ستاره را پنهان کرد؟
صفحه‌ی پیش‌عنوان، پنگوئن را با حالتی طنزآمیز و مبهم نشان می‌دهد که به ستاره‌ای تخت و افتاده روی زمین نگاه می‌کند—تصویری که کودکان را ترغیب می‌کند تا داستان را با ذهنی باز دنبال کنند.
تصاویر در لحظات اوج داستان به صورت گسترده و رنگارنگ نمایش داده می‌شوند. درختان نارنجی به سبز تغییر رنگ می‌دهند و مناظر دچار دگرگونی‌های رنگی می‌شوند تا کنتراست معنایی ایجاد کنند. طنز نیز در سراسر داستان حضور دارد، اغلب به واسطه‌ی پنگوئن، که تقریباً همیشه در پس‌زمینه مشغول انجام کاری خنده‌دار است.
روایت داستان برای خواندن با صدای بلند بسیار روان و لذت‌بخش است و کودکان خردسال از معمای این که چه کسی در نهایت می‌تواند ستاره را به عنوان دوست نگه دارد، شگفت‌زده خواهند شد. آیا راه‌حلی وجود دارد که همه را خوشحال کند؟ پس از خواندن کتاب، می‌توان درباره‌ی مفاهیمی مانند عشق و رها کردن صحبت کرد.
درباره اولیور جفرز نویسنده و تصویرگر کتاب
اولیور جفرز (۱۹۷۷ ایرلند) یکی از استعدادهای برجسته در دنیای کتاب‌های تصویری است. او در سال ۲۰۰۱ با کسب رتبه‌ی ممتاز از دانشگاه اولستر فارغ‌التحصیل شد و از آن زمان تاکنون، نقاشی‌هایش را در سراسر جهان به نمایش گذاشته است. استعداد بی‌نظیر او تاکنون با دریافت جوایز معتبر متعددی به رسمیت شناخته شده است، از جمله جایزه‌ی طلایی کتاب کودک نستله، جایزه‌ی کتاب سال بلو پیتر، و جایزه‌ی کتاب سال کودک ایرلند.
سبک هنری جفرز میان نقاشی‌های فیگوراتیو، خطوط ساده و خام که یادآور هنر مردمی است، و دست‌خط منحصربه‌فردش در نوسان است؛ ویژگی‌هایی که آثار او را فوراً قابل شناسایی می‌کند.
موضوعات محوری در هنر او شامل تغییر در زاویه‌ی دید، حافظه و میرایی، قدرت اجتماع و روایت، و همچنین مرزهای خیالی در زمین و آسمان است.
از دیگر آثار خواندنی او که در ایران هم منتشر شده است می‌توانیم به «روزی که مدادشمعی‌ها دست از کار کشیدند»، «روزی که مدادشمعی‌ها به خانه برگشتند»، «این گوزن مال من است»، «قلب و بطری» و سری کتاب‌های «لوبی‌ها» اشاره کرد.
در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.