عشق چه می‌خواهد؟

معرفی کتاب سقراط عاشق است نوشته سلیم المقدم

مائده ذوالفقاری

شنبه ۱۵ شهریور ۱۴۰۴

(1 نفر) 5.0

تصویر کتاب سقراط عاشق است، تصویرگر: یان لو برا
تصویر کتاب سقراط عاشق است، تصویرگر: یان لو برا

یک ضیافت بر پا شده و جمعی از درخشان‌ترین سخنوران آتن مثل آریستوفان شاعر، فدر هنرمند، اریکسیماک پزشک و البته سقراط فیلسوف گرد هم آمده‌اند.

آن‌ها در این ضیافت درباره‌ی مسائل گوناگون صحبت می‌کنند و هر کسی برای خود نظر منحصر به خودش را دارد.

پرسش مهمی که در سراسر داستان به آن پرداخته شده این است: «عشق چیست؟»

پس همگی به زبان ادیبانه‌ی خود در مورد عشق صحبت می‌کنند و سقراط آخرین کسی است که به خوبی و درستی از پس تعاریف عشق برمی‌آید. او که در یکی از سفرهایش با دیوتیم آشنا شده است بعد از معرفی او به دوستانش آموزه‌های عمیقی که دیوتیم[1] به او آموخته را با آن‌ها در میان می‌گذارد. او به سقراط ماهیت عشق، علل و آثارش، معنا و غایتش و از همه مهم‌تر عشق‌ورزیدن را آموخت. دیوتیم از هنر تفسیر نشانه‌ها و نمادها به اندازه‌ی شناخت امیال سررشته داشت. او بیماری‌ها و شگفتی‌هایی را که عشق برای انسان‌ها ایجاد می‌کرد به خوبی می‌شناخت.

دیوتیم مرحله به مرحله سقراط را با عشق آشنا کرد و اول از همه به معرفی خدای عشق «اروس» پرداخت: «اروس در روز تولد افرودیت، الهه‌ی زیبایی، متولد شد ولی پسر الهه‌ی فقر، پنیا و خدای ثروت، پوروس، بود. اروس از والدینش از یک طرف قابلیت، هوش، ثروت و از سویی دیگر طبع بی‌خانمان، آواره و آشفته‌اش را به ارث برد.»

در این داستان شاهد بحث و مکالمه بین کسانی که در ضیافت‌اند خواهیم بود و ادبیات داستان، ادبیاتی عمیق و قابل تأمل است. اسامی همه‌ی کسانی که از آن‌ها نام برده می‌شود در انتهای کتاب به صورت لاتین نوشته شده است که به خوانش راحت‌تر کتاب کمک می‌کند. مخاطب غرق در جملات کتاب می‌شود و مدام در حال فکر به ماهیت و مفهوم عشق است.

مخاطب نوجوان کتاب می‌آموزد که در بحث‌ها و گفت‌و‌گوهای جمعی چگونه با دیگران تعامل کند و افکار خود را بدون ترس و اضطراب بازگو کند. این کتاب علاوه بر آشنایی مخاطب با فلسفه و اندیشه‌ی سقراط، به پیشینه‌ی روابط اجتماعی و شکل‌گیری محافل ادبی نیز اشاره می‌کند و با کنار یکدیگر گذاشتن چند قشر متفاوت از اجتماع به دیدگاه‌های مختلف و نگاه متفاوت افراد به یک موضوع واحد اشاره دارد. همچنین آزادی بیان و اندیشه بدون واهمه از قضاوت مسئله‌ی مهمی است که داستان در خود جای داده است.

بخشی از سخنان دیوتیم به سقراط: «سقراط! عشق ترقی است، نردبانی است با میله‌های متوالی که انسان را از یک عشق جسمانی به سوی عشقی متعالی که اساس زندگی و محرک جسم است و به آن ملاحت، جذابیت و زیبایی می‌بخشد، سوق می‌دهد. اروس قدم به قدم گام برمی‌دارد. او در ابتدا یک جسم را دوست دارد، سپس یک جسم زیبا را. بعد از آن به عشق و جسم و آنگاه به عشق دو جسم زیبا و سپس به عشق همه‌ی جسم‌های زیبا می‌رسد. از آنجا، از عشق اجسام به عشق روح‌ها، قوانین، علوم و سخنان می‌رسد؛ و در نهایت به هدف متعالی‌اش یعنی به عشق اندیشه‌ی زیبا نایل می‌شود. بدین ترتیب، عشق به تدریج روح در جست‌و‌جوی ابدیت را به سوی تأمل در اندیشه‌ی زیبا که از همه‌ی چیزهای قابل رؤیت و حس‌کردنی فراتر است، پیش می برد. این اندیشه‌ی زیبا فقط در عشق مطلق نمود پیدا می‌کند و این امر به دید تصور و تخیل هر کسی زیبا و جذاب نمی‌آید.»

در جایی دیگر دیوتیم به سقراط می‌گوید: «سقراط! عشق مالکیت بر مالی است که تا ابد ادامه دارد. عشق تمایل به زاده شدن در زیبایی برای جاودانه‌شدن است. چیزی که عشق می‌خواهد زندگی بخشیدن به روح و جسم است.»

این کتاب یکی از عناوین مجموعه‌ی «افلاطون‌های جوان» است. در این مجموعه قهرمان اصلی همان فیلسوف و دانشمندی است که درباره‌اش شنیده‌ایم اما هرگز روایتی را از نگاه او نخوانده‌ایم.

این مجموعه دریچه‌ای خلاقانه است به اندیشه و فلسفه، کمک می‌کند دنیای نوجوانی را با تربیت تفکر انتقادی و استدلالی عمیق‌تر کنیم.

از دیگر عناوین این مجموعه می‌شود به «تئاترکوچک هانا آرنت»، «شورش اپیکتتوس»، «لایب نیتس یا بهترین جهان ممکن» و «روشنگری‌های آلبرت انیشتین» نیز اشاره کرد. در کنار متن، تصاویر جذاب کتاب فرصتی است که جملات عمیق داستان برای نوجوانان خسته‌کننده نشود و به درک بهتر روایت کمک می‌کنند.

نشر هوپا در چهارچوب قانون  بین‌المللی حق انحصاری نشر اثر(‌copyright)  امتیاز انتشار ترجمه‌ی فارسی این کتاب را در سراسر دنیا با بستن قرارداد از ناشر آن (Ies petits platons) خریداری کرده است.

در توضیحات کتاب رعایت قانون کپی‌رایت به نوجوانان توضیح داده شده که این بخش از کتاب جدا از داستان به مخاطب نوجوان خود اطلاعات مفیدی را منتقل می‌کند.

درباره‌ی مولفان کتاب سقراط عاشق است

سلیم المقدم در رشته‌ی فلسفه تحصیل کرده است. او در دانشگاه  هنر خوب زیستن را تدریس می‌کند.

یان لو برا تصویرگر کتاب پس از تصویرگری کتابی با عنوان «مرگ سقراط مقدس» به شهر نانت رفت و در آن‌جا به کار تئاتر مشغول شد. او به تصویرگری کتاب نوجوانان و طراحی گرافیک علاقه‌مند است.


[1]- دیوتیم شخصیت برجسته‌ای بود که در مانیتنه، شهر معروف به معابد و رازهای الهی زندگی می‌کرد.
 

دیدگاه ها

در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.

مطالب پیشنهادی

قطار همدلی، سفری به دنیای امید

قطار همدلی، سفری به دنیای امید

معرفی کتاب کودک قطاری که ایستگاه نداشت نوشته‌ی بهیج آک

نامه‌هایی از سرزمین‌های نوردیک

نامه‌هایی از سرزمین‌های نوردیک

معرفی کتاب نامه‌های هنریک ایبسن (به ب. بیُرنْسن و گ. براندِس)

چطور یک بغل واقعی پیدا کنیم؟

چطور یک بغل واقعی پیدا کنیم؟

معرفی کتاب کودک من هم بغل می‌خواهم نوشته‌ی جان آ. رووِه

کتاب های پیشنهادی