ورود به آوانگارد

سیزده به در

یکی از رسوم ویژه‌ی عید نوروز، به روز سیزدهم فروردین یا همان سیزده به در تعلق دارد.

الناز کاظمی
یکشنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۳

یکی از رسوم ویژه‌ی عید نوروز، به روز سیزدهم فروردین یا همان سیزده به در تعلق دارد. روز سیزدهم نوروز را سیزده به در می‌نامند و مردم در این روز به دامان طبیعت می‎‌روند تا بتوانند از نحسی روز سیزده نجات پیدا کنند. روز سیزدهم فروردین در تقویم ایرانیان، جزو روزهای نحس به شمار می‌آید و به همین دلیل خانواده‌ها رسم دارند که در این روز صبح بسیار زود از خواب برخیزند، وسایل لازم را گردآوری کنند و به دامان طبیعت بروند؛ هنگامی که قدر کافی از خانه فاصله گرفتند، آتشی کوچک روشن کنند، دانه‌هایی را که برای سال نو سبز کرده بودند را به آب جاری بسپارند، دختران و پسران جوان دم بخت برای یافتن همسری صالح سبزه گره بزنند، «دروغ سیزده» بگویند و سیزده را به در کنند؛ با این کار نحسی این روز از بین می‌رود و سالی نیکو را آغاز می‌کنند.

اگر کسی در این روز سبزه‌ای را که کاشته بوده، دور نیندازد، نحسی این روز دامانش را می‌گیرد و یک سال برای خانواده‌اش غم و رنج می‌خرد. در گذشته رسم بوده است که در این روز، زنان تازه عروس به دباغ‌خانه‌ها می‌رفتند و پول اندکی در چاه دباغ‌خانه‌ها می‌انداختند؛ آن‌ها همین‌طور مقداری از آب دباغ‌خانه را با خود به خانه می‌آوردند و از همسرشان درخواست می‌کردند تا اندکی از آن آب را بنوشند تا طبق باور قدیمی، مهرشان به دل همسرانشان بیفتد. زنانی هم که نمی‌توانستند بچه‌دار شوند و نوزادی به دنیا آورند، در این روز باید با قیچی سبزه‌ها را ‌می‌بریدند و آن‌ها را کوتاه می‌کردند.

حواستان باشد که در روز سیزده به در، چیزی از ظرف‌های خانه را نشکنید؛ چون طبق باوری قدیمی این کار شگون ندارد و حتی اگر آن وسیله در اثر بی‌احتیاطی بشکند، این اتفاق به فال بد گرفته می‌شود و باید منتظر حادثه‌ای بود. همین‌طور گذشتگان بر این اصل تاکید می‌ورزند که در این روز آب و جارو را کنار بگذارید؛ زیرا علاوه بر آن که خانه تمیز نمی‌شود، بلکه باید منتظر هجوم مورچه‌ها هم باشید.

باورهای عامیانه مردم ایران

نویسنده: حسن ذوالفقاری ناشر: چشمه قطع: گالینگور,رقعی نوع جلد: گالینگور قیمت: ناموجود

باورهای عامیانه مردم ایران، دکتر حسن ذوالفقاری با همکاری علی‌اکبر شیری، نشر چشمه.