کتاب یک جرعه خون تازه
نویسنده: نغمه ثمینی
در زبان فرانسه histoire هم به معنای تاریخ است هم به معنای داستان. فیلم «تاریخی»؟ آیا فیلم ساختن دربارة تاریخ ممکن/ جایز است؟ آیا همة فیلمهای تاریخی در حقیقت داستانی نیستند؟ وقتی دربارة وقایع و شخصیتهای تاریخ مینویسیم /فیلم میسازیم چه میکنیم؟ از کجا میدانیم مردان و زنان در هزار سال پیش، در دویست سال پیش، چگونه حرف میزدند؟ دستهایشان را چگونه تکان میدادند؟ چگونه سوگواری میکردند؟ حرکات سر و دست، لحن کلام، لكنتها و بسیاری چیزهای دیگر در اسناد تاریخی به ندرت ثبت میشوند.
نقاشیهای تاریخی هم درد چندانی دوا نمیکنند. ژستها جنبة ثبتناشده/ناشدنی تاریخاند. و سینما در درجة اول مدیوم ضبط ژستهاست. فیلمهای تاریخی کوششهاییاند برای تخیل / تصویر کردن ژستهای آدمهایی که مشاهدة حرکات سرو دستشان از دایرة توان ما بیرون است، کوششهایی برای گوش سپردن به آهنگ گفتار مردان و زنانی که صدایشان در هیچ جا ضبط نشده است. بدین اعتبار، فیلمهای تاریخی، عموماً، مدیون دو مدیوم کهن سالاند: تئاتر و نقاشی. مردان و زنانی که در فیلمهای تاریخی نقش میآفرینند / بازی میکنند عملاً پای در صحنة تئاتری میگذارند که دستمایهاش وقایع تاریخی است: روزگاری بازیگران فیلمهای تاریخی به شیوهای یادآور بازیگران نمایشنامههای شکسپیر دیالوگ میگفتند و سر و دست تکان میدادند و تماشاگران فیلمهای تاریخی میپذیرفتند که با تئاتری از گونهای نو مواجهاند. بهتدریج دیالوگگویی و اجرای بازیگران در فیلمهای تاریخی رئالیستیتر و اتکای این فیلمها به جلوههای ویژه بیشتر شد، انگار قرار بود فاصلهای که لحن و ژست بازیگران این فیلمها در گذشته پدید میآورد حذف شود. اما یک حقیقت به قوت خود باقی است در فیلمهای تاریخی مرز میان دو معنای histoire کمرنگ و گاهی محو میشود. واقعة تعیینکننده در این تاریخ فیلمهای سرگئی آیزنشتاین بود: انقلاب اکتبر نخستین واقعة عظیم تاریخی بود که در آن بازیگران واقعی تاریخ - تودة مردم – میتوانستند به این فکر کنند که صدا - ژستهایشان قابل ضبط کردن است.
مقدمه صالح نجفی
مطالب پیشنهادی
عملکرد مغز ما چگونه است؟
مروری بر کتاب گندزدایی از مغز نوشتهی فیث جی. هارپر
روز بدون پوشک
معرفی کتاب کودک روز بدون پوشک نوشتهی لیز فلچر
از انزوا رها
مروری بر کتاب کیم جییونگ متولد 1982 نوشتهی چو نامجو و مصاحبه با فروزان صاعدی مترجم کتاب
کتاب های پیشنهادی