معرفی کتاب کودک جادوگرها نوشته‌ی رولد دال

مسئله‌ی انتخاب کتاب برای کودکان همواره مورد توجه والدین بوده است. آن‌ها باید به همه‌ی معیار‌های یک کتاب مناسب برای کودکان دقت کنند. یک کتاب‌ می‌تواند تصاویر متنوع و زیبایی داشته باشد؛ اما کتاب مناسبی برای کودکان نباشد. والدین باید به موضوع کتاب، نویسنده‌ی آن، مترجم، ناشر و مواردی از این قبیل توجه کنند. یکی از کتاب‌هایی که معیار‌های یاد شده در آن از هر حیث ایده‌آل است، داستان جادوگر‌ها به قلم رولد دال است. 

همان‌طور که پیش از این گفتیم یکی از مواردی که پیش از خرید کتاب باید به آن توجه کرد موضوع و ژانر است. رمانی که در آن جادو و دیگرمسائل فراطبیعی به عنوان عنصر اولیه شناخته می‌شوند جزو ادبیات فانتزی هستند. در این سبک عقل و منطق کنار گذاشته می‌شود و قدرت تخیل و عناصر خیالی جای آن را می‌گیرند. کتاب جادوگر‌ها به دلیل برخورداری از عنصر خیال‌پردازی کودکان و نوجوانان بسیاری را جذب خود کرده است. مورد بعدی تصاویر کتاب هستند که با زبان بی زبانی تخیل و شور و شوق را به کودکان انتقال می‌دهند. تصاویر می‌توانند بر ذهن کودکان تاثیر مثبت یا منفی داشته باشند. در تمجید تصویرگری رمان معرفی شده در این مقاله همین کافی است که بگوییم این کتاب برنده‌ی جایزه‌ی هانس کریستین آندرسن شده است. نویسنده‌ی کتاب هم یکی از عواملی است که نباید از توجه به آن غافل شد و از این نظر می‌توان گفت که رولد دال بهترین نویسنده‌ی داستان‌های کودکان است که در سال ۱۹۴۰ به اوج شکوفایی در زمینه‌ی کتاب‌های کودک و نوجوان رسید.

رمان جادوگر‌ها رمانی است که سن و سال نمی‌شناسد و به ذائقه‌ی همه‌ی خواننده‌ها در هر سنی خوش می‌آید. این رمان سراسر قصه‌ی جادوگران اجق وجقی است که با شخصیت‌های اصلی داستان یعنی یک پسر بچه و مادربزرگش درگیر هستند. داستان از جایی شروع می‌شود که پسر‌بچه‌ای به همراه پدر و مادر خود برای دیدار مادربزرگش از انگلستان راهی نروژ می‌شود؛ اما این تصمیم همانا و کشته شدن پدر و مادرش در حادثه‌ی رانندگی همانا. پس از این ماجرا مادربزرگش سرپرستی او را بر‌عهده می‌گیرد. مادربزرگ پسرک که شکارچی قدیمی جادوگر‌ها بوده است برای او‌ داستان‌هایی از جادوگر‌ها تعریف می‌کند. پس از مدتی با خواندن وصیت‌نامه‌ی پدرش که از آن‌ها خواسته بود به انگلستان بازگردند راهی آن کشور می‌شوند. 

در جهانی که دیگر کشوری از وجود جادوگرها در امان نیست و همه‌ی آن‌ها توسط جادوگری شرور و قدرتمند رهبری می‌شوند، پسرک داستان ما در انگلستان از تله‌ی یک جادوگر فرار می‌کند. مدتی بعد پسربچه‌ و مادربزرگش تصمیم می‌گیرند برای تعطیلات تابستان به نروژ سفر کنند؛ اما بیماری نا‌غافل مادربزرگ مانع آن‌ها می‌شود. مادربزرگ دچار بیماری سینه پهلو می‌شود و آن‌ها به‌جای نروژ راهی جنوب انگلستان می‌شوند. در جنوب انگستان وارد یک هتل می‌شوند غافل از این‌که هتلی که قصد دارند در آن ساکن شوند در اصل همان هتلی است که جادوگر‌ها جلسه‌های سالانه‌ی خود را در آن برگزار می‌کنند. پسر بچه به‌صورت کاملا اتفاقی وارد مجمع جادوگر‌ها می‌شود و اتفاق ناگواری برایش می‌افتد؛ اما از این‌که چه اتفاقی برای او می‌افتد و چه ماجرا‌هایی بعد از آن پیش می‌آید بگذریم و اضافه‌گویی نکنیم تا لذت خواندن این کتاب از بین نرود. 

تا اینجا به دو مورد از مزیت‌های این کتاب اشاره کردیم که موضوع و تصویرگری بود. سومین مورد نویسنده‌ی کتاب است. نویسنده‌های خوب تلاش نمی‌کنند تا در انتهای داستان یک نتیجه‌ی اخلاقی را به خواننده تحمیل کنند، بلکه خواننده را وادار به تفکر می‌کنند. 

در آخر باید توجه داشت کتابی که می‌خریم از کدام مترجم و کدام انتشارات است چرا که یک ترجمه‌ی بد و ناقص می‌تواند کل داستان کتاب را به هم بریزد. پس جایگاه ترجمه بسیار حائز اهمیت است. رمان جادوگر‌ها در کشورمان ایران هم طرفداران بسیاری خصوصا بین کودکان و نوجوانان دارد و به زبان فارسی ترجمه شده است. در ایران این کتاب به قلم محبوبه نجف خانی به‌صورت ساده و شیوا ترجمه شده و انتشارات افق آن را منتشر کرده است. نوشته‌های رولد دال موجب پرورش خلاقیت و قدرت خیال‌بافی در کودک می‌شود. آثار رولد دال همواره مورد اقتباس فیلم‌سازان قرار گرفته و رمان جادوگر‌ها نیز سنت شکنی نکرده است و نیکلاس روگ با الهام از این رمان در سال ۱۹۹۰ فیلمی ساخته که بسیار سرگرم‌کننده است.