سه شنبه ۲۳ شهریور ۱۴۰۰
کتاب فلسفه سیاسی در آینه سینمای ایران به بررسی پنج عنصر اصلی فلسفه سیاسی در آثار شاخص ده دوره تاریخ سینمای ایران می‌پردازد و در تلاش است، آنچه را تحلیل و بررسی نماید که در بطن هنر سینما در پیوند با فلسفه سیاسی و با تضاد با قدرت به نمایش گذاشته شده است. کتاب در 3 فصل به رشته تحریر در آمده است. فصل اول برآنست که بگوید، فلسفه سیاسی چیست و عناصر اصلی سازنده آن چه هستند. در فصل دوم به بررسی این عناصر فلسفه سیاسی در تاریخ صدساله ایران پرداخته شده است و سپس نزدیک به پنجاه فیلم از تاریخ سینمای ایران با مسئله فلسفه سیاسی و تاریخ ایران تطبیق داده می‌شود. فصل سوم نیز به نتیجه‌گیری و جمع بندی کتاب می‌پردازد.
ایده مرکزی کتاب حول مفهوم قدرت و نسبت آن با سینما و مسئله امر ایده آل قدرت ساماندهی شده است. قدرت مانند خون در رگ‌های جامعه، فرهنگ و اقتصاد جاری است و سیاست به عنوان شاکله و بروز این تعینات اجتماعی آنچه را به صورت یک ساختار و فرمِ آشکار، افشا می‌کند که در بطن یک جامعه، نهان شده است. در این میان هنر، تاریخ قدرت را به زبانی دیگر بیان می‌کند چرا که عرصه فرهنگ همیشه دیده‌بان پنهان و عیان جامعه بوده است. هنرمند خواسته یا ناخواسته در محیط برساخته توسط قدرت در پیوند و یا تضاد با این عیان‌شدگی فلسفه سیاسی است و در این تعامل دست به خلق محصول فرهنگی می‌زند. به واسطه این تعامل سینما در عصر جدید نقش و جایگاه ویژه‌ای دارد و این به سبب، ارتباط مداوم سینما با اقتصاد (گیشه)، سیاست (مجوز ساخت و پخش) و فرهنگ است. این ارتباط مداوم در بستر فلسفه سیاسی به تولید و توزیع معنا می‌پردازد. فلسفه سیاسی در پی اندیشه‌پردازی درباره قدرت در زمانی است که آرمانی‌ترین شرایط تعامل میان مردم و حاکمیت را برقرار سازد و سینما هنری‌ست که به شدت متاثر از زیرمتن‌های جامعه است و آنچه در میان لایه‌های درونی هنرش نهفته است می‌تواند رمز و رازهای فلسفه سیاسی دوران را منعکس سازد.
در بخشی از کتاب میخوانیم :
« سینما متاثر از زیرمتن‌های جامعه است. در میان لایه‌های درونی این هنر می‌توان رمز و رازهای مربوط به فلسفه سیاسی غالب هر دوره زمانی را جستجو کرد. یافته‌های این کتاب حکایت از آن دارد که عناصر اصلی فلسفه سیاسی نظیر عدالت، آزادی، ساخت آرمانشهر، مسئله مشروعیت، امنیت و استقلال در آثار ادوار مختلف تاریخ سینما به شیوه‌ای نهان و عیان ظهور یافته و حاصل این نهان‌گرایی و پنهان‌نگاری توسط مخاطبین ادراک شده و به نحو موثری پاسخ گفته شده است. هنر و صنعت سینما، مانند سایر نشانه های جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، متاثر از قدرت و عناصر اصلی فلسفه سیاسی بوده اند. گاه این تاثیر برای متفکران سیاسی، نشانه‌هایی آفریده که آینده فلسفه سیاسی را به نمایش می‌گذارد و گاه فیلسوفان سیاسی را به تامل و تدبر در زمینه فلسفه سیاسی عصر وا داشته است. آنچه که مشخص و عیان می‌نماید آن است که سینما همچون آینه‌ای عمل می‌کند که روح زمانه را منعکس می‌سازد. این روح جمعی که بر بستری از فرهنگ، اقتصاد، سیاست، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی آرمیده است و در طباخی تاریخ، به تدریج شمایل پیدا کرده است، در تمام آثار به واکنش نسبت به فلسفه سیاسی زمانه خود پرداخته است و این واکنش به صورت تایید و یا مخالفت آشکار و یا پنهان فلسفه سیاسی زمانه قابل ردیابی است. این کتاب بر چهار مفهوم اصلی که در هم متداخل و در هم تنیده‌اند استوار شده است، فلسفه سیاسی، هرمنوتیک هنر، تاریخ صدساله ایران و سینما. در واقع در این کتاب تلاش می‌کنیم از دل یکصدسال تاریخ سینمای ایران و از میان آثار شاخصی که تولید شده‌اند، فلسفه سیاسی زمانه اثر را شناسایی کنیم و تاثیرات آن بر یک صنعت هنرِ بزرگ به اسم سینما را بررسی نماییم، بی‌شک هنری مثل سینما که همیشه برای اکران و رساندن پیام خودش به مردم نیازمند عبور از فیلترهای قدرت بوده است در شدیدترین شکل مواجهه با سانسور تلاش می‌کند تا با پنهان نگاری و بیان سخن خود در زیر لایه های هنر واکنش خود به فلسفه سیاسی را بیان دارد، فهم این پنهان نگاری، نیازمند شناخت عمیق از سینما و در عین حال هرمنوتیک هنر است. صد البته شناخت فلسفه سیاسی هر دوره نیز نیازمند تاملی در باب، سیاست، هویت، فرهنگ و مسائل اجتماعی آن دوره تاریخی است.»
کتاب « فلسفه سیاسی در آینه سینمای ایران » در ۵۰۰ صفحه با شمارگان هزار نسخه به قیمت ۱۵۰ هزار تومان توسط نشر پرستا منتشر شده است.
در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.